Heimir - 01.09.1910, Page 10

6
HEI MIR
vita, aö únítarískar skoöanir tilhej'ra ekki einni þjóö, heldureru
og munu veröa verulegt afl í framtíöar trúarlífi allra rnentaöra
þjóöa.
Hvers virði eru skoðanirnar?
Ef margir menn væru spurðir þessarar spurningar mundu
svörin efalaust veröa mjög mismunandi. Sumir mundu svara:
mínar skoðanir eru mikils viröi, þær eru mér dýrmætari en a!t
annaö; en allar skoöanir, sem eru þeim á einhvern hátt gagn-
stæðar eru rangar og einskis virði. Aörir mundu segja, ef þeir
væru einlægir: skoöanir yfirleitt hafa svipaö gildi fyrir einstak-
linginn og verkfærið hefir fyrir verkamanninn; þaö ber aö meta
eftir því að hvaöa notum þær kotna til að koma vissum fyrir ætl-
unum fram. Ogennþá aöiirmundu segja: í-koðanir manna svo
framarlega sem þær eru alvörumál þeim sem hafa þær, er
ómögulegt aö viröa nema frá sjónarmiöi einstaklingsins Verö-
mæti þeirra fer eftir því hversu sterka þiitu þær mynda í lífs-
heild hans, ekki sem verkf eri, sem nota má til aö koma einhverjum
tilgangi fram meö, heldur semöfi.er ráöa lífsstefnunni ogafstöðu
mannsins út á viö. Þaö er þetta verömæti skoöananna fram yfir
hiö almenna sannleiksgildi þeirra, sem er eign aöeins þeirrasem
þær hafa, og gildi þeirra veröur aldrei rnetiö til fulls fyr en þaö
er tekiö til greina.
Svörin yrðu sjálfsagt fleiri en þetta, en þaö má ætla að þau
fiest skiftust þannig niöur, að hægt væri aö setja þau í einhvern
þessara þriggja flokka; og þaö án nokkurs tillits til þess hvaða
tegundar skoöanir þær væru, sem þeir, er svcrin gæfu heífu í
huga. Þaö er í fyrsta lagi til flokku'r inanna alstaöar og á öllum
tíinum, sem er sannfærður um að sínar eigin skoðanir á hverju
og einu hafi óraskanlegt gildi, þær séu ekki einungis meira viröi
en altannaö fyrir sig, heldur ættu einnig aö vera þaö fyrir alla,
ef allir aöeins vildu og gætu séö sannleikann. Grundvöllur
skoðananna fyrir þá er æfinlega eitthvað sem aö skoöanabreyt-