Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1927, Side 36

126
Hvalveiðar í Suðurhöfum.
IÐUNN
að geta hagnýtt hvalinn, skorið hann, saxað og brætt.
Þessi skip eru kölluð »móðurskip« og fylgja hverju
þeirra 3—4 smærri skip, hvalfangarar, sem hér voru
tíðast svo kallaðir. Veiða þeir hvalinn og draga að
»móðurskipinu«.
Leiðangur eins og þessi er ákaflega dýr. Það eru
tugir miljóna, sem liggja í þessum fyrirtækjum og leið-
angursmenn skifta þúsundum. Bæir þessir lifa alveg á
hvalveiðunum og hafa lengi gert. Kynslóð eftir kynslóð
fást menn við þetta, og ættirnar eiga sína sögu við
hvalveiðarnar. í einni ætt eru ágætar skyttur, í annari
fyrirtaks sjómenn o. s. frv., og það er sómi ættarinnar
að bregðast ekki í þessu efni. Það má því nærri geta
hve mikið gengur á þegar verið er að búa leiðangurinn
út, f septembermánuði. Allir láta hendur standa fram úr
ermum, og karlarnir, sem eru orðnir of gamlir til þess
að geta lagt á sig erfiði, yngjast samt upp og segja
sögur af fyrri leiðöngrum, hættum og hreystiverkum.
Loks leggja svo skipin út, eitt eftir annað. Það eru
að eins »móðurskipin«, því að hvalveiðabátarnir eru
látnir liggja í Suður-Ameríku milli veiðitímanna. En
leiðin er löng. Fyrst er haldið til Englands og tekin þar
kol, en í þetta skifti, sem hér er frá skýrt, skall kola-
verkfall mikið yfir rétt í þeim svifum, og varð því skipið
að fara til hafnar í Vestur-Afríku og síðan til Suður-
Ameríku og tafðist talsvert við það. Kolin kostuðu nokk-
ur hundruð þúsund krónum meira fyrir bragðið, og hver
dagur af hinum dýrmæta veiðitíma þó enn þá meir.
Síðasta höfnin, sem lagt ,er út frá, er Port Stanley á
Falklandseyjum. Þar stóð hin ægilega sjóorusta 1914,
þegar flotadeild Þjóðverja var eyðilögð. Eyjarnar eru
hrjóstrugar og strjálbýlar, og í Port Stanley búa einar