Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1927, Blaðsíða 78

168
Þjóðmálastefnur.
IÐUNN
VI.
Hingað til hefir einkum verið litið á samvinnustefnuna
eins og ákveðið verzlunarform. Fáir, sem rita um opin-
ber mál, hafa skygnst dýpra. Andstæðingar samvinnu-
stefnunnar, kaupmennirnir, hafa löngum á því klifað, að
verið væri »að draga samvinnumálin inn í pólitík*, eins
og verzlunarmálin væru óviðkomandi landsmálum! And-
stæðingum stefnunnar hefir jafnvel tekist að skjóta sum-
um fylgjendum hennar skelk í bringu. Það er að vísu
rangt á litið, að samvinnufélögin sjálf hafi afskifti af
landsmálum yfirleitt. Hinsvegar er það mjög eðlilegt, að
þeir menn, sem standa saman í samvinnufélögum, skipi
sér einnig saman í þjóðmálasveitir vegna skoðanaskyld-
leika og svipaðrar þjóðfélagsaðstöðu.
Eg hefi ritað þessa grein, til þess fyrst og fremst, að
veita lesendum Iðunnar yfirlit um þjóðmálastefnur þær,
sem uppi eru í landinu, eðli þeirra, uppruna þeirra og
afstöðu til þeirra höfuðvandamála, sem liggja fyrir til
úrlausnar. I öðru lagi tel ég þess brýna þörf, að gera
grein fyrir afstöðu samvinnustefnunnar framar en gert
hefir verið í umræðum um landsmál. Eins og lesendurn-
ir sjá, er því hér haldið fram, að samvirmustefnan sé
þjóðmálastefna. Þetta hefir ekki verið alment viðurkent,
enn sem komið er. En til þess liggja þau rök, að sam-
vinnustefnan ber í skipulagi sínu og kenningum ákveðin
úrlausnarráð á sárustu og brýnustu úrlausnarefnum
mannanna í atvinnu- og viðskifta-málum. Hún er og til
þess fallin, að leysa á sinn hátt hverskonar viðfangsefni
í sambúð manna á jörðu hér.
En til frekari glöggvunar um verkefni samvinnunnar
skulu tekin fram eftirfarandi rök: íhaldsmenn og bylt-
ingamenn eru gagngerðar andstæður. Aðrir vilja kyr-