Kirkjuritið - 01.02.1935, Page 22

78
Gísli Sveinsson:
Kirkjuritið.
lial'a kynst þessum málum (enda fram tekið íil varnar
af mönnum úr útgáfunefnd viðbælisins), að fram að
þessu liefir sálmum verið safnað i útgáfur með cða án
sérstaks leyfis höfunda, sem margir liafa verið löngu
dánir, og jafnvel vikið lil ýmsu i ljóðagerðinni, svo að
,,betur“ mætti fara, vegna máls, efnis eða lags, þótt }Tf-
irleitt muni eigi sérlega mikið að þessu kveða. En eng-
inn hefir firzt við það fyr, hvorki lifs eða liðnir. En nú
eru að vísu til hér í landi rithöfundalög (þ. e. 1. nr. 13,
20. okt. 1905 um rithöfundarétt og prentrétt), sem gefa
skáldum og erfingjum þeirra rétt til sinna afurða, og
i ujjpþotinu kom árásarmönnum það snjallræði í liug
að esjja þessa meira og minna hégómlegu kynslóð, sem
skáld nefnast, upp i það að mótmæla öllu „ráni“ og þá
ekki síður „hreytingum“ öllum á þeirri dýrmætu fram-
leiðslu, sem væntanlega hefir þó i upphafi verið ætluð
öllum almenningi eða sem fleslum, en nú var gerð að
ósnertingum (,,lahu“) höfundanna o. s. frv. Áður virtist
skáldum liafa þótt að því heiður nokkur, að kveðskaj)-
ur þeirra var talinn liæfur til uj)j)töku í sálmahók kirkj-
unnar, auk þess sem það hefir vafalaust orðið (og hlaut
að verða) öllum sönnum guðs- og mannvinum óhlandið
fagnaðarefni, að þeirra eigin hugsanir gætu orðið öðr-
um út í frá lil andlegrar hressingar og sálubetrunar.
En nú virðist öldin önnur, ef dæma má eftir þessu íra-
fári, og mætti J)á jafnvel sj)yrja: Til livers eru menn-
irnir að yrkja?
En lítum nú á sjálft verkið. Sálmarnir í Viðbætinum
eru eftir eldri höfunda og yngri — og talsverður hópur
af þeim eru höfundar, sem áður liafa verið teknir ágæt-
ir sálmar eftir í sjálfa sálmabókina, eins og allir geta
lesið (kverið seldist nægilega til þess, að það er í margra
höndum). Nokkuð er þar og' nýrra höfunda. Yfirleitt
eru flestir sálmarnir sæmileg og' sumstaðar aðlaðandi
andleg ljóðagerð, þó allmikið i brotum. En sem sálm-
um til kirkjusöngs er vafalaust að fæstum þeirra nokk-