Kirkjuritið - 01.01.1954, Page 27

Við ris nýs árs.
I Faust, hinu fræga leikriti Goethes, eru, svo sem kunn-
ugt er, tvær höfuðpersónur, sem rhest kveður að, þ. e.
Faust, er fyllzt hefir óslökkvandi þrá eftir því að ná kröft-
um náttúrunnar á vald sitt, og svo Mefistofeles, andi hins
hia, sem hann hefir sært fram og notar til þess að fram-
kvæma vilja sinn.
A einum stað segir Faust við Mefistofeles: „Fari ég ein-
hvern tíma að óska mér friðar og kyrrðar, þá bið ég þig,
lát það verða mitt hið síðasta.“
Er ég lít fram við ris nýs árs og reyni að gera mér
grein þess, hvernig högum mannkynsins er háttað nú í
andlegum efnum, detta mér orð þessi í hug. f verki þessu
hregður skáldið upp eins konar spegli, þar sem mannkynið
að vissu leyti á að geta þekkt sinn eigin svip.
Líf allra helztu menningarþjóða síðari tíma hefir verið
n£er óstöðvandi sókn fram á við. Menn hafa stöðugt eitt-
hvað á prjónunum, þola enga kyrrstöðu, gera nýjar og
nyjar áætlanir, beizla fallvötn, nýta orkulindir náttúrunn-
ar og lokka jafnvel frumkraftinn í iðrum jarðar í þjón-
Ustu sína. Eitt mark blasir við augum, það að gerast herrar
yfir sem flestum öflum tilverunnar.
Spyrja má: Er hún ekki skiljanleg, þessi faustiska þrá
^annkynsins ? Og hefir faðir tilverunnar ekki greypt hana
sv° djúpt í vitund manna og sálarlíf, til þess að hún geti
fengið sem mest og bezt svigrúm? Horfum vér ekki með
vanþóknun á mann iðjuleysisins, þann, sem hjakkar alltaf
1 sama fari, á sér enga glæsta framtíðardrauma, engin
raikil áform, sér engar stórar sýnir, og á aldrei neitt í
Smíðum?