Kirkjuritið - 01.05.1956, Blaðsíða 37

PIUS PAFI 12.
227
Fyrri heimsstyrjaldarárin vann hann mikið að fangaskiptum,
einkum þeirra, er sjúkir voru og örkumla. 1917 sendi Benedikt
15. Pacelli með friðarboðskap sinn til Múnchen. Jafnframt var
hann vígður sem nafnbiskup í Sardes. Haft er eftir Vilhjálmi 2.,
að þessi páfalegáti væri „fyrirmynd kirkjufursta", en ekki vildi
keisari hlýðnast boðskap hans.
Síðan d\ aldi Pacelli í Þýzkalandi rúm 10 ár, og fór virðing
hans sívaxandi, enda var ekki aðeins glæsileik hans viðbrugðið
°g samningalipurð, heldur reyndist hann fastur fyrir, og frábær
að hugrekki, á byltingartímum. Við burtför hans, er þetta haft
eftir Hindenburg kanslara: „Þýzkaland mun aldrei gleyma hlut
yðar að því að friða land vort“.
Kardínáli 1929. En „forsætis- og utanríkisráðherra“ páfastóls-
ins 1930. Sixtus 5. lét svo um mælt um þann mann, er því em-
bætti gegndi: „Hann verður að vita allt, skilja allt, en segja
ekkert.“ 1934 varð hann jafnframt „kamerlengo“, en sá, er ber
það tignarheiti, skipar forsæti kardínálanna, þegar nýr páfi er
valinn. Sá galli var á þeirri gjöf Njarðar að sumra áliti, að svo var
talið að kamerlengo yrði aldrei valinn páfi. Því að ekki hafði það
tiðkazt um tveggja alda skeið.
Fyrstu árin, sem Pacelli gegndi þessum næstæðstu embættum
innan kaþólsku kirkjunnar, gætti lítt stefnu hans. Hann fylgdi
trúlega fordæmi Gasparris fyrirrennara síns og læriföður. Lagði
stund á friðinn, en sýndi þó óbifanlega festu gegn því, er braut
1 bág við kenningu kirkjunnar. Og lét engan andstæðing kúga
sig, ef í odda skarst. En brátt hófust ýmiss konar ýfingar og
deilur með honum og einræðisherrunum í Þýzkalandi og Ítalíu,
°g ekki leit hann guðleysisstefnu rússnesku valdhafanna hýru
auga.
1936 ferðaðist hann til Ameríku. Hafði svo tiginn kirkjuhöfð-
ingi aldrei stigið þangað fæti fyrr, enda var honum vel fagnað.
Varð líka þá og jafnan vel til vina. Staðgengill páfa var hann
a ýmsum heimsmótum.
Píus 11. lézt 10. febrúar 1939. Þrátt fyrir alla spádóma var
Pacelli „kamerlengo" kosinn páfi í þriðju umferð með öllum
alkvæðum, að sínu eigin undanskildu.