Kirkjuritið - 01.11.1958, Page 15

Endurminningar og vonir.
Sextíu ára afmælisminning Prestafélagsins í liinu
forna Hólastifti.
Erindi í Hóladómkirkju sunnud. lO.ágúst 1958.
„Endurminningar og vonir". Svo var erindi nefnt, er eitt sinn fyrir
löngu var flutt hér í Hóladómkirkju.
Og nú kemur mér eitthvað svipað í hug á þessari hátíðarstund.
En aðal-tilefni hennar er 60 ára afmæli Prestafélagsins i hinu forna
Hólastifti.
Það sýnist ekki fjærri á þeim tímamótum að horfa til baka og minn-
ast þess, sem er liðið. Svo merk er saga þessara gömlu félagssamtaka að
ýmsu leyti og þeirra manna margra, er þar stóðu fremstir í flokki.
Og sizt er að undrast, þó að sumt af þvi, er hér ber fyrir augu, þegar
um er skyggnzt og eftir leitað í safni minninganna, veki einmitt þær
vonir, sem vér öll viljum eiga um framtíð kirkjunnar í þessu landi og
vora kristnu þjóðarmenning.
Á öðrum vettvangi hefir rækileg grein verið gerð fyrir upphafi Presta-
félagsins i Hólastifti og getið helztu atriðanna í þessari 60 ára sögu.
Rakti séra Helgi Konráðsson prófastur það efni í ýtarlegu synodus- og
útvarpserindi nú í vor, eins og mörgum er kunnugt.
Ætlaði ég ekki að endurtaka af því, nema sem minnst, en erfitt reynd-
ist, þegar til kom, að geta félagsins hér öðru visi en að segja sögu þess
á ný, nokkuð samfellda. Hún er og að ýmsu svo sérstæð, að hún þolir
það vel, að fleiri en einn segi og oftar en um sinn.
1 byrjun voru þessi félagssamtök norðlenzku prestanna mjög nýstár-
legt og merkilegt fyrirtæki. Á þeim tíma, eða um siðustu aldamót, voru
slíkar hreyfingar í þjóðlífinu nólega óþekktar. Og fáar starfsmannastéttir
landsins höfðu þá nokkur teljandi samtök sín í milli.
Nú var það heldur ekki svo, að þessu félagi væri i öndverðu eða nokkru
sinni ætlað sérstaklega það hlutverk, að gæta fyrst og fremst hagsmuna
prestanna sem stéttar eða starfsmannahóps. Langt frá því. Launa- og
kjaramál skipa þar aldrei fyrirrúmið og eru áberandi sjaldan ó dagskró
hinna mörgu funda. En þar er samt ekki efnis vant. Öðru nær.