Nýjar kvöldvökur - 01.04.1930, Síða 14
60
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
en fór að hátta, þegar honum fannst tími
til kominn. — Ræðugerðin sóttist fremur
seint; frúin þurfti að vega hverja setn-
ingu, svo að presti þótti nóg um; en þar
sem frú Valgerður var annars vegar, var
ekkert um það að fást. Klukkan tvö um
nóttina var verkinu loksins lokið og þau
fóru að sofa. Sýslumaður rumskaði og
opnaði augun, þegar frúin kom inn.
»Hvað er klukkan, góða mín?«
»Hún er liðugt tvö.«
»Hvað segirðu? Hvað varstu að gera?«
»Eg var að svæfa prestinn.«
Svo háttaði frúin.
— Skömmu fyrir hádegi komu vinnu-
menn sýslumanns niður að Nausti með
kerru og fluttu líkkistuna upp í kirkju.
Mæðginin fylgdu kistunni og settust inni
í kórnum; bæði voru þau daufeygð og
döpur í bragði. Þegar hringt hafði verið,
gekk margt fólk í kirkjuna; Guðmundur
heyrði það af fótatakinu, að það var
furðu-margt, en hann sneri baki fram og
kunni ekki við að fara að snúa sér við í
sætinu til þess að sjá, hvaða fólk þetta
væri. Svo var sálmurinn sunginn og
presturinn byrjaði á ræðunni.
Fyrst var bæn fyrir lifendum og dauð-
um. Síðan minntist hann æfiferils hins
látna; hann hefði verið alinn upp við bág
kjör, fátæk og skort; jafnskjótt sem
aldur leyfði, hefði hann orðið að vinna
fyrir sér sjálfur, verið víða og orðið að
lúta að litlu. Síðan hefði hann kvænst og
skömmu þar á eftir sezt að í Sandvogi,
komið þar öllum ókunnugur, en getað
unnið sér það álit og vinsældir, að hann
hefði sómasamlega framfleytt sér og
sínum til dánardægurs. Öll þau ár hefði
hann með trú og dyggð þjónað húsbænd-
um sínum, sem hefðu metið verk hans að
verðleikum, talið hann dyggan þjón sinn
og falið honum þau störf, sem vandasöm
eru og krefjast stöðugrar árvekni á stóru
búi. Nú fylgdu húsbændur hans honum
með þakklæti til síðustu hvílunnar. Enn-
fremur minntist prestur ekkju og sonar
hins látna og bað guð að hugga þau með
sínu orði í sorg þeirra og söknuði. — Að
lokum var kafli um dyggra þjóna verð-
laun; þar var talað um pundin, sem hús-
bóndinn fól þjónum sínum til ávöxtunar,
hverjum sína upphæð, eftir getu hans.
Allir værum vér fæddir hrösulir og eng-
inn gæti forðast yfirsjónir, en drottinn
væri ekki að hanga í aukatriðum, heldur
liti hann á hjartað og þá trúmennsku,
sem fram kæmi í hverju unnu verki;
hann liti með húsbóndans augum á þann
ávöxt, sem hver þjóna hans skilaði að
loknum störfum. Þessi framliðni almúga-
maður hefði skilað miklum ávexti punds
síns, svo miklum, að hinir jarðnesku hús-
bændur hans hefðu ekki fyrir nokkrum
mun viljað verða af þjónustu hans öll
þau ár, sem hann hefði dvalið þar í sveit.
Á sama hátt mundi hans himneski hús-
bóndi meta störf hans og segja við hann:
»Gakk þú inn í fögnuð herra þíns«. —
Ræðan var í lengra lagi og fléttað inn í
mörgum og glöggum tilvitnunum úr nýja
testamentinu. í byrjun ræðunnar hafði
Guðmundur verið að berjast við að halda
aftur tárunum, en svo fór hann að hlusta,
leggja eyrun við og að síðustu að teiga
hvert orð ræðunnar, sem læsti sig inn í
sál hans og hlýjaði hverri taug. Nú loks-
ins fékk hann að vita, eftir hvaða mæli-
kvarða drottinn mundi dæma líf og
breytni föður hans, og hann var prestin-
um innilega þakklátur, auk þess sem
hann furðaði sig á, hve vel hann hafði
þekkt hinn framliðna. Svo lagði prestui-
inn blessun sína yfir kistuna og síðari
sálmurinn var sunginn.
Guðmundur bjóst við að vinnumenn
sýslumanns og einhverjir kunnugir úr
kotunum í kring mundu bera föður sinn
til grafar, en það voru nú einhverjir aðr-
ir, þegar til kom. Sýslumaðurinn, læknir-