Nýjar kvöldvökur - 01.04.1930, Blaðsíða 38

84
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
anii- sínar þannig, að vel fari á. Hitt er
annað, að það er síður en svo æskilegt,
að hver sá, er fæst við ljóðagerð, telji
sig sjálfsagðan fulltrúa á skáldaþingi og
gefi út syrpu sína strax og hann sér sér
færi á. En nú er það svo, að allra dómi,
að ekki getur komið til mála að hefta með
lögum útgáfu lélegra Ijóða, og þess verð-
ur sjálfsagt langt að bíða, að hver og
einn, sem yrkir ljóð, öðlist þann þroska
að þykja ekki sinn fugl fagur og fleygur,
hversu sem hann er fjöðrum búinn. En
blöð vor gætu verið ærinn hemill á ljóða-
flóðið, ef þau ræktu skyldu sína. Nú ljá
ritstjórarnir sumir algerlega ódómbær-
um kunningjum ljóðasmiðanna rúm fyrir
ekki einn, heldur tvo lofritdóma um sömu
leirvelluna, en láta skrifa eða skrifa sjálf-
ir meira eða minna skilningslausa aðfinn-
ingaritdóma um það bezta, sem út kemur.
Þeim verður að fara að skiljast það, að
þeir bera siðferðilega ábyrgð gagnvart
almenningi og höfundum á því, sem birt-
ist í blöðum þeirra. Um þær bækur, sem
einhvers eru nýtar, eiga þeir að skrifa,
eða láta skrifa dóma, er auka skilning al-
mennings á verðmæti bókanna. Um hitt,
sem lélegt er, á að skrifa þannig, að hátt-
virtum höfundum, þyki tvísýnn sinn
virðingarauki og seintekinn gróðinn. Rit-
stjórum væri með öllu útlátalaust að
fylgja þessum reglum — og eg hygg, að
þeir mundu vaxa við það, bæði í sjálfs
síns augum og annara — auk þess sem
blöð þeirra yrðu virðingarverður bók-
mentalegur leiðarvjjsir í stað þess sem
þau nú eru mjög svo blekkjandi.
Annars er vert að athuga, hvernig
muni á því standa, að einungis kemur
hér út ein einasta löng saga sama árið
og út eru gefnar 13 Ijóðabækur og all-
mörg smásagnasöfn. í Öðrum löndum
kemur langmest út af löngum sögum —
og annað er, minsta kosti á Norðurlönd-
um, talið lítt seljanlegt. Þar virðist því
vera fult samræmi milli starfsemi rit-
höfundanna og óska almennings. En er
nú þetta þannig hér? Kaupa menn og
lesa ljóð meira en sögur? Eg hef spurt
um þetta bóksala og bókaverði og kom-
ist að þeirri niðurstöðu, að ljóð séu miklu
minna lesin en sögur og smásögur minna
en langar sögur. Ársreynsla mí;n hér í
bókasafninu sannar mér einnig þetta.
Skal eg leyfa mér að birta hér stuttan
útdrátt úr skýrslu minni um það, hve
mörg bindi hafa verið lesin eftir ljóð-
og sagnaskáld íslenzk á árinu sem leið:
Guðm. Magnússon 188
Einar H. Kvaran 179
Jón Sveinsson 92
Gunnar Gunnarsson 80
Theódór Friðriksson 75
Guðm. Friðjónsson 70
Gestur Pálsson 60
Jóh. M. Bjarnason 59
Hallgr. Jónsson 57
Sigurð Heiðdal 51
Jónas Guðl. (sögur hans eing.) 51
Einar Þorkellsson 50*
Davíð Stefánsson 46
Þorst. Erlingsson 43
Einar Benediktsson 28
Grímur Thomsen 28
Stephan G. Stephanson 25
Jakob Thórarensen 24
Stefán frá Hvítadal 23
Sig Breiðfjörð 21
Matthías Jochumsson 18
Guðm. Guðmundsson 16
Jakob Jóh. Smári 13
Jónas Hallgrímsson 12
Þá hafa ljóð Þorst. Gíslasonar verið
lánuð 9 sinnum, Steingríms Thorst. 8
sinnum og Jóns Magnússonar, Kristjáns
* Bækur Kristínar Sigfúsdóttur og Brekkans
voru ekki til hér í bókasafninu fyrri hluta
ársins.