Nýjar kvöldvökur - 01.04.1930, Qupperneq 41

BÓKMENTIR
87
sýnt, að hann hefir mikla þekkingu og
mikla ást á gömlum bi’ögum íslenzkum.
En skáldin yrkja vanalega bezt, þegar
þau eru engu ánetjuð, en fara sinna ferða
frjáls og óháð. Mér virðist Jóhannes úr
Kötlum, sérstaklega þó í fyrri bók sinni,
gera bragarháttana gömlu að svo miklu
ntriði í kveðskap sínum, að þeir verða
honum byrði, svo að skáldandi hans verð-
ur fjaðrasár og flugdapur. Annars eru
ýmiss kvæði í »Álftirnar kvaka«j, er
sýna, að Jóhannes getur komist í háleita,
skáldlega stemningu og veitt oss í henni
hlutdeild. Og eg vildi beina þeirri ósk til
hans, að hann bæri saman þau kvæði,
sem hann hefir ort af sömu hvötum og
i'uglunum vekja vorsöngva í brjósti, og
hin, sem hann hefir barið saman sem
rímþraut. Eg hygg, að samanburðurinn
verði til þess að hann láti stemningar
sínar ráða mestu um formið framvegis og
að »Eg læt sem eg sofi«, veiti honum það
sæti á skáldabekk, sem eg vona að hon-
um beri samkvæmt gáfu þeirri, er hann
hefir hlotið í vöggugjöf.
Jóhann FHmann er kornungur maður,
og »Mansöngvar til Miðalda« er fyrsta
bók hans, enda skortir hann enn þá
smekkvísi og listrænt jafnvægi. Hins-
vegar er margt, sem bendir á, að skáldið
hafi mikla og talsvert fjölþætta hæfi-
leika. Þó að hann hafi auðsjáanlega orðið
fyrir nokkrum áhrifum frá Davíð Stef-
-ánssyni, er formið oft frumlegt og eftir-
tektarverð meðferð yrkisefnanna. í mörg-
um kvæðunum er tilfinningaauðgi, fjör,
þróttur, fjölbreytni og dirfska — og oft
fellur formið furðu vel að efninu. Og'
auðsætt er það, að þó að Frímann velji
sér yrkisefni úr fornum sögnum, þá er
hann að sem skáld-barn þeirra tíma, er
hann lifir á. Hygg eg því, að hins bezta
;tnegi af honum vænta.
Qiiönumdur Friðjónsson gaf út á sex-
tugsafmæli sínu Ijóðabók, sem »Kveðling-
ar« heitir. Eru þar kvæði úr fyrstu bók
hans, »Úr heimahögum«, og einnig ný
kvæði. í bók þessari eru ýmiss ný kvæði,
er teljast mega með betri kvæðum Guð-
mundar, en þar eð þau sýna ekkert það
í gáfnafari eða skapgerð skáldsins, sem
ekki er áður kunnugt, þykir ekki ástæða
til að fara mörgum orðum um bók hans
í slíku yfirliti sem þessu. En full ástæða
væri til að skrifa rækilega um rithöfund-
arstarfsemi hans í heild og áhrif lífs-
kjara hans og aðstöðu á þroska hans og
viðhorf við menningu hins nýja tíma.
»Glettur« eftir Sig. Gröndal ocj »Ský«
eftir Sigurjón Guöjónsson frá Vatns-
dal, eru Ijóðabækur, sem vart munu vekja
verulega athygli. Þar er raunar margt
snoturlegt einkum hjá Sigurjóni og sumt
af því gefur jafnvel vonir um góð kvæði,
þá er þroski höfundanna vex. En það er
ekkert óalgengt að sjá snotur kvæði á ís-
lenzku nú á tímum. Hitt er aftur á móti
jafn óvenjulegt og áður hefir verið — að
finna sérstæð tilþrif, orðkyngi og frum-
leik. Og þetta vantar Gröndal og Sigur-
jón enn.
»Burknar« Péturs Pálssonar og »Tóm-
stundir« Guðrúnar Jóhannsdóttur hefðu
ef til vill þótt eftirtektarverðar ljóðabæk-
ur fyrir 50 árum, þó að þær muni varla
verða metnar mjög mikils nú. Höfund-
arnir ríma yfirleitt vel, hugsa sæmilega
rökrétt og eru auðsjáanlega mætar mann-
eskjur. En framsetning, hættir, hrynj-
andi, hugsanir og tilfinningar — alt
þetta er svo ósköp svipað því sem vér
höfum séð hjá ýmsum eldri skáldunum,
að vér verðum hvorki, hissa, hrifin, hreld
né skelfd við lesturinn. Sama mætti segja
um ljóð Guðmundar Sæmundssonar,