Nýjar kvöldvökur - 01.01.1946, Síða 12

KYNLEG HUNDGÁ OG NEYÐARÓP
að því er mér er kunnugt. Er sú frásögn mín
sennilega glötuð nú. Má vera, að ég hafi
munað hana greinilegar þá en nú, eftir því-
líkan árafjölda, sem liðinn er síðan þessi
undarlegu atvik gerðust. Þykist eg þó cnn
muna þau furðu-skýrt. Eg heyri, sem eg
sagði, enn í huga mér geltið og hávaðann í
hundunum og sé enn myrkrið fyrir mér,
sem virtist alveg óvenju-svart og þykkt, ef ég
má svo að orði kveða. Ég man og enn, að ég
var með nokkrum kvíða að velta því fyrir
■mér, meðan faðir minn var frammi í Ból-
staðarliliíð, hver myndi nú hafa drukknað í
B'löndu í gærkveldi, hvort það væri kunnug-
ur eða ókunnugur eða, ef til vill, einhver
langferðamaður, sem ætti heima á öðru
landshorni. Ég sagði við sjálfan mig, að líkið
ræki, ef til vill, aldrei, og aldrei yrði víst um,
hver drukknað hefði :í Blöndu þetta kvöld.
Annars virðist mér það eiga miður-vel við,
að birta þessa frásögn í þjóðsagnasafni. Hún
er dagsönn. Hún segir frá einkennilegu fyr-
irbæri, sem verið gæti nokkurs um vert að
finna skýring á. Þessi viðburður orkaði all-
fast á mig, og hefi ég oft í huganum reikað
að honu-m, -en auðvitað enga ráðning fundið
á gátu hans.
Eiríkur Jónsson er enn á lífi og hefir
marga tugi ára búið með sæmd í Djúpadal,
sem hefir -langan aldur verið í ætt hans.
Eiríkur er kvæntur náinni frændkonu
minni, Sigríði iHannesdóttur. Haustið 1940
gerði ég mér ferð á hendur vestur að Djúpa-
dal til að sjá Eirík bónda, sem ég minntist
ekki að hafa séð síðan 1888 eða um rúm 50
ár, og til að sjá Sigríði frændkonu mína, er
ég hafði aldrei séð. Það var og eitt erindi
mitt, að rifja upp þennan atburð með Eiríki
í Djúpadal. Fékk ég 'þar hinar ástúðlegustu
viðtökur, eiris og ég væri sonur þeirra hjóna,
sem þau hefðu ekki séð um fjölda ára eða
langt æviskeið.
Þó að Eiríkur í Djúpadal væri þá kominn
undir áttrætt, var hann enn hinn ernasti,
bæði á andlega og líkamlega vísu. Kvaðst
N. Kv
hann hafa mætt mér í Langadal fyrir rúm-
um 40 árum. Því hafði ég gleymt, en rámaði
í það, 'er hann minntist á það. Átti ég auð-
vi-tað all-lengi tal við hann um þennan at-
burð. Bar minningum okkar merkilega vel
saman. Hvorugur mundi meira né minna
en hinn, og minningar okkar greindi hvergi
á. Eiríkur mundi vel eftir því, er faðir minn
kom fram að Bólstaðarhlíð morguninn eftir
það, er þeir Guðmundur Klemenzson komu
að Æsustöðum í heimför sinni frá Blöndu-
ósi. Hann hafði að fyrra bragði orð á því við
mig, hversu það væri merkilegt, að þeir
hefðu einskis orðið áskynja og engin hljóð
lveyrt, þótt þeir væru á ferð fast við Blöndu
um það leyti, sem fólkinu í Tungunesi
heyrðist köllin koma neðan frá ánni. Leyndi
það sér ekki, að þetta undarlega fyrirbrigði
liafði grópazt fast í minni hans og hug.
Ég er sjálfur harla ófróður um dulræn
fyrirbrigði. Ég hefi eigi mikinn áhuga á
þeim rökum, þótt mér dyljist eigi, að sum
þeirra séu næsta merkileg og búi yfir mikil-
vægum gátum, er mikill skilningsfengur
væri í að fá ráðnar. Þótt ég sé ekki nema
leikmaður — og það ófróður leikmaður — í
þessum greinum, leikur mér hugur á að gera
nokkrar athugasemdir urn þetta dulræna
fyrirbrigði.
I þessum fyrirburði eru það einkum þrjú
atriði, sem ,mér virðast eftirtektarverð: Það
er hundgáin mikla á Æsustöðum, hjálpar-
hrópin, sem heimamönnum í Tungunesi
virðast koma neðan frá Blöndu, og samræð-
ur þeirra lestamannanna, Eiríks smiðs og
Guðmundar bónda, um drukknun ,í Blöndu
nokkrum árum áður. Það er staðreynd, sem
eigi verður vefengd, að allt þetta gerðist
um svipað Jeyti. Ég rita af ráðnum hug um
svipað leyli, en ekki um sama leyti né sam-
tímis. Þó að mér sé málið skylt, þori ég að
fullyrða, að faðir minn hefði ekki farið
fram að Bólstaðarhlíð, nema ef sterkar líkur
hefðu verið til, að hljóðin í Tungunesi
hefðu h-eyrzt í sama mund og þeir félagar