Nýjar kvöldvökur - 01.05.1960, Blaðsíða 36

BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON:
Böðvar Bjarkan lögfræðingur
Undir lok fyrri heimsstyrjaldar, einmitt
um það leyti sem flumæði nútímamennsk-
unnar var í greinilegri uppsiglingu, var það
haft eftir einum af höfuðklerkum Winni-
pegborgar, að komandi kynslóðir rnyndu
sáröfunda okkur, sem fengjum að vera uppi
á slíkum umbrota- og viðburðatímum. Og
jafnvel nú á tíð, eftir aðra heimsstyrjiild,
sýnu voðalegri hinni fyrri að áróðri,
grimmd og villimennsku, og allt það of-
stækis- og upplausnar-brjálæði sem vaðið
hefur uppi í skjóli hóflausrar skrumtækni í
þágu valdasýki og fégræðgi allsháttar upp-
skafninga, heyrir maður því sama haldið
fram. Hér mun þó vera um allhæpna og
vanhugsaða ályktun að ræða. Því hvort
tveggja er, að fæstir þeir atburðir og umsvif,
sem mótað hafa framvindu tíðarandans um
hálfrar aldar skeið, voru þess eðlis, er miðað
gæti til þroska og fullkomnunar, og mun
hitt heldur hóti nær, að aldrei hafi voveif-
legri tízkur riðið húsum jarðarbúa varðandi
lífræna menningu og sálræna heilbrigði
þegna og þjóða.
Hitt má vel vera, að slíkt aldarfar geti á
vissan hátt knúið fram til hins ýtrasta þroska
og manndóm þeirra, sem eru nógu vel að
manni frá skaparans hendi til að þola það
án þess að glata sálu sinni, og geta sniðgeng-
ið tízkurnar sem slíkar, að öðru en því, sem
af þeim kann að mega læra, og þess vegna
megi til sanns vegar færa, að sannþroskaður
nútímamaður sé fortíðarbetrungur í þess
orðs víðustu og beztu merkingu.
Einn slíkur maður var Böðvar Bjarkan.
Hann ólst upp samferða hinni hægu leys-
ingu, sem gekk yfir þjóðlífið á ofanverðri
síðustu öld, og mun óefað hafa tileinkað sér
þau lífrænustu verðmæti, sem ltún hafði að
bjóða, en jafnframt hafnað þeim gögur-
dómi, sem hún og allar leysingar hafa á tak-
teinum, svo sem guðsafneitunarfarganinu
og öðrum hliðstæðum oflátungaheimskuin.
Og þannig var sífellt viðhorf hans gagnvart
aldarfarinu, að hans skarpa og meðfædda
dómgreind stóð þar alltaf á verði. Hann var
einn af þeim fáu, sem aldrei lét svokallaða
skynsemi gera sig að flóni. Meðál annars var
hann einlægur trúmaður og ræddi þau mál
af svo djúpum skilningi og miklum sann-
færingarkrafti að unun var á að hlýða. Ann-
ars lýsti sér sama rólega festan og öryggið
hvar sem hann kom við sögu, enda var hann
mjög eftirsóttur til hvers konar ábyrgðar- og
trúnaðarstarfa.
Böðvar Jónsson Bjarkan var fæddur 12.
nóv. 1879 að Sveinsstöðum í Húnavatns-
sýslu. Voru foreldrar hans Jón Ólafsson,
bóndi á Sveinsstöðum, og kona hans, Þor-
björg Kristmundsdóttir, bónda að Kolugili
Guðmundssonar. Ólst hann upp í foreldra-
húsum og mun snemma hafa kynnzt þeim
þjóðfélagslegu vandamálum, sem þá voru
efst á döfinni, með því að heimilið var gest-
risið og liggur mjög í þjóðbraut, en Böðvar
var snemma námfús og athugull. Um 17 ára
aldur mun hann hafa innritazt í Latínuskól-
ann í Reykjavík, og lauk hann þar stúdents-
prófi vorið 1901, en las síðan læknisfræði í
Kaupmannahöfn um fjögra ára skeið, fann
sig þar þó ekki á réttri hillu og hvarf heim
til íslands 1905. Þann 31. maí 1906 kvæntist
hann eftirlifandi konu sinni, Kristínu Jóns-
dóttur, bónda á Auðólfsstöðum Þórðarson-
ar. Hófu þau búskap í Einarsnesi á Mýrum
og bjuggu þar til vorsins 1908. En það ár
innritaðist Böðvar í lagadeild Háskólans og
lauk þar prófi vorið 1912 með þeim vitnis-
burði þeirra, er til þekktu, að hann væri
einn hinn skarpvitrasti og bezt mennti lög-
fræðingur á íslandi. Fluttust þau hjón sam-
sumars til Akureyrar, og gerðist Böðvar þar