Nýjar kvöldvökur - 01.05.1960, Blaðsíða 46

100
FAÐIR MINN
N. Kv.
„f Eggert Jochurnsson, vitavörður héi» á
Naustum, faðir sr. Matthíasar í Grímsey,
Samúels skrautritara í Reykjavík og þeirra
systkina, andaðist hér 27. f. m., óð í sjóinn
fram undan húsi sínu og steypti sér í straum-
iðuna, náðist þó brátt aftur, en var þá ör-
endur að sögn læknis, er vitjað var. Eggert
sálugi var unl áttrætt.
Lífsins áll of kaldur lyrir gamla manninn
og fæturnir teknir að þreytast, en hjartað ó-
bilandi og þráði því meiri hlýleika, svo sem
æsku og elli er títt.
Seinni kona Eggerts, Guðrún Kristjáns-
dóttir, er reyndist honum liin bezta, lifir
mann sinn ásamt mörgum börnum.
Eggert sál. var alltaf trúr þjónn þjóðar
sinnar, bæði við barnafræðslu og annað, er
hann gerði, þótt engin fengi hann heiðurs-
launin úr landssjóði, enda taldist hann allt-
af til alþýðunnar.“
Vestri, 10. árg., 31. tbl., 14. júlí 1911.
Eggert mun líklega eitthvað hafa svipað
til Sókratesar, sífræðandi aðra með fögru
fordæmi, lífsreynslu og viti, en liirti minna
um eigin hag. Vitavarðarlaunin voru lítil,
eitthvað um 35 aurar á dag, auk íbúðar og
Ijósmetis. Yngstu börn hans tvö, er lieirna
voru, náðu ekki mannvænlegum þroska sak-
ir örbirgðar. Það mun honum liafa fallið
sárast.
Kona lians var einnig heilsulítil. En lietja
var hún mikil og seigla hennar og kjarkur
með eindæmum.
Matthías segir í Söguköflum, bls. 52—53:
„Efnu sinni hittumst við bræður þrír
(elztu), og spurði ég um fjárhag Eggerts.
Magnús var fljótur til svars og segir: Eggert
hefur nú sleppt sleifinni og eys nú með ausu
— örbirgðina."
Og þar sem Mattliías minnist á „örlög
systkina og ævistríð“, segir hann í Söguk.,
bls. 54: ,,Og nú (1912), þegar ég yfirfer aftur
þetta, sem komið var af bernskusögu minni,
hefur annar, og sá elzti okkar þriggja
bræðra, lokið lífsstríði sínu, ég meina Egg-
ert. Átti hann ærið erfið kjör sín síðustu ár,
svo að ég óskaði hann liðinn og látinn fyrir
löngu. Nú er sem ekkert hafi verið. Hvað
verður af élinu, þegar aftur lygnir í lofti?“
* * *
Eitt er það atriði, sem flestum hefur láðst
að minnast á, þeim er um Eggert haf'a ritað
og kennslustörf hans, en það er sá þáttur
þeirra, að fræða fullorðna. Hann kenndi
fjölda ungra manna og fullorðinna skrift og
reikning ásamt íslénzku og dönsku máli og
fleiri fræðum. Fjöldi ungra manna og efni-
legra komu til hans illlæsir en óskrifandi, og
hann bætti þeim það á fáum vikum, svo að
þeim entist allt lífið.
Margir þeirra urðu síðar merkismenn,
hreppstjórar eða oddvitar í sínum sveitum,
skrifuðu sjálega rithönd og sæmilegt mál og
urðu sjálfbjarga í reikningsfærslum þeirn, er
þeir þörfnuðust í viðskiptum sínum og ann-
arra.
Þessir ungu menn lærðu oft meira á þrem
vikum en aðrir nema nú á þrem árum. Auk
þess var nám þeirra miklu farsælla fyrir lífið.
í inni sínu fögnuðu þeir kennara sínum og
kennslustundum allt til æviloka.
Vikapiltur var ég eitt sinn hjá einum þess-
ara fyrrverandi nemanda föður míns, er þá
var látinn. Nemandinn var þá orðinn merk-
ur óðalsbóndi og höfðingi í sinni sveit. Tví-
tugur var hann, er hann hóf námið. Það stóð
þrjár vikur. Fræðslu hafði hann enga aðra
fengið. Með honum voru nokkrir fleiri að
námi, allir á líkum aldri. Um tímafjöldann
var lítt talað eða kanp við kennsluna. Það
var vani kennarans, þá er þessi efnilegu ung-
menni voru mætt, að hann háttaði sjálfur
niður í rúm, hafði tóbaksbaukinn við hend-
ina, tók í nefið og lét fara vel um sig eftir
föngum. Nemendum sínum raðaði hann hið
næsta sér, hringinn í kring. Var svo kennt og
frætt og rætt, en allir gleymdu stund og stað,
unz komið var fram yfir miðnætti eða meir.
Stundum varð að vísu hlé á umræðum. Var