Nýjar kvöldvökur - 01.05.1960, Blaðsíða 49

N. Kv.
FAÐIR MINN
103
Matthías svarar þessu vel og viturlega í
kvæði einu, og mun þá hafa haft í huga ríki-
dæmi öreigans, Eggerts bróður síns:
„Sá er munur á sönnu og lygi,
að sannleiksbarn fær líf úr hjarni.“
Jochum í Skógum, faðir Eggerts kennara, var son-
ur Magnúsar sjálfseignarbónda í Skógum, Magnús-
sonar bónda s. st. Halldórssonar bónda s. st. Bjarna-
sonar Jónssonar (Kollabúða-Bjarna af Vindhælisætt
i Skagafirði).
Skógar í Þorskafirði lögðust í eyði, eins og marg-
ar jarðir fleiri í Stórubófu, er geisaði 1707—9, og
voru Skógar í eyði nokkur ár, unz Bjarni Jónsson
keypti þá. 'Bjó Bjarni í Skógum og síðar Kollabúð-
um, eftir að Halldór sonur hans tók við búi í Skóg-
urn, en Bjarni mun þó oftast hafa búið á báðum
jörðunum samtímis, eða þeir feðgar saman ásamt
systur Bjarna. Bjarni Jónsson er þó í ættartölum
ávallt kenndur við Kollabúðir.
Amma Eggerts, móðir Jochums í Skógum ,var
Sigríður Aradóttir bónda að Reykhólum, Jónssonar
prests á Stað á Reykjanesi, Ólafssonar Eiríkssonar,
prests, Rafnssonar bónda á Ketilsstöðum á Völlum
og konu hans Ingibjargar, dóttur séra Sigfúsar Tóm-
assonar prests í Hofteigi, Ólafssonar prests að Hálsi
í Fnjóskadal og konu hans Ragnheiðar Árnadóttur
Einarssonar prests í Garði og Helgu Sigfúsdóttur
Guðmundssonar, prests á Stað í Kinn, er var skáld
gott eins og bróðir hans, síra Ólafur á Sauðanesi, er
var mikið sálmaskáld, svo sem kunnugt er.
Langamma Eggerts í föðurætt, móðir Ara á Reyk-
hólum, var Sigríður Teitsdóttir sýslumanns Arason-
ar, komin af Ara sýslumanni í Ögri, Magnússonar
sýslumanns prúða Jónssonar, lögmanns á Svalbarði,
Magmissonar og konu hans, Ragnheiðar Pálsdóttur
(Ragnheiðar á rauðum sokkum).
Magnús Jónsson prúði (faðir Ara í Ögri) og
Staðarhóls-Páll voru albræður og báðir þekkt skáld
á sinni tíð.
Móðir Sigríðar Teitsdóttur var Margrét Eggerts-
dóttir Snæbjarnarsonar (Mála-Snæbjarnar) Pálsson-
ar sýslumantis Torfasonar prests að Kirkjubóli í
Langadal. Hún varð kona háöldruð og bjó lengi
ekkja á Reykhólum stórbúi eftir lát manns síns.
Hún lét eftir sig mikinn auð, er skiptist milli barna
þeirra.
Kona Ara á Reykhólum, rnóðir Sigríðar ömmu
Eggerts kennara, var Helga dóttir síra Árna í Gulu-
dal, Ólafssonar lögsagnara á Eyri, sem ætt átti að
telja til Staðarhóls-Páls og fleiri merkismanna þar
vestra. Kona Staðarhóls-Páls var Helga Aradóttir
Jónssonar biskups Arasonar, er líflátinn var í Skál-
holti (7. nóv. 1550).
Þóra, móðir Eggerts kennara var fædd 30. júní
1808 í Skáleyjum á Breiðafirði, dóttir Einars Ólafs-
sonar bónda í Skáleyjum Ólafssonar bónda s. st.
Oddssonar bónda í Sviðnum Jónssonar í Stagley.
Móðir Þóru í Skógum, kona Einars í Skáleyjum,
var Ástríður Guðmundsdöttir Einarssonar Björns-
sonar, er átti Ingibjörgu Bjarnadóttur Jónssonar á
Kollabúðum (Kollabúða-Bjarna). Björn, faðir Ein-
ars, er hér var síðast nefndur, var Pálsson á Hamar-
landi Ormssonar.
Móðir Ástríðar móður Þóru í Skógum var Guð-
rún Eggertsdóttir Ólafssonar „betra“ Hergilseyjar-
bónda, d. 1819, er endurreisti Hergilsey úr margra
alda auðn, bjó þar stórbúi við ráðdeild og rausn til
dauðadags, eftir að hafa alizt upp í sárustu örbirgð
og umkomuleysi. Eggert í Hergilsey var maður stór-
ættaður, þótt í fátækt upp fæddist ungur, af ætt Ól-
afar ríku á Skarði og Björns hirðstjóra Þorleifsson-
ar, er Englendingar drápu í Rifi 1467.
Systkini Þóru í Skógum, móður Eggerts kennara,
voru þessi:
Helga, húsfreyja á Hallsteinsnesi (þær voru tví-
burar).
Guðrún, ljósmóðir í Miðbæ í Flatey, amma þeirra
skáldkvennanna Herdísar og Ólínu Andrésdætra.
Sigriður, giftist Magnúsi óðalsbónda Einarssyni
í Látrum.
Sveinbjörn, giftist dóttur Eyjólfs „eyjajarls“ í
Svefneyjum og drukknaði af skipi hans nýgiftur.
Guðmundur, prófastur og alþingismaður að
Kvennabrekku og Breiðabólstað á Skógarströnd,
faðir frú Theodóru Thoroddsen og Ásthildar Thor-
steinsson á Bíldudal.
Jochum í Skógum, maður Þóru en faðir Eggerts,
átti engan bróður en þrjár systur, þessar:
Margrét, giftist Pétri Jónssyni, bónda í Skáleyj-
um, sæmdarhjón, áttu margt barna og fjölda af-
komenda.
Guðrún, kona Jóns Jóhannessonar í Múla í
Þorskafirði. Börn þeirra fluttust flest til Vestur-
heims.
Kristin, giitist þýzkum beyki, Johan Mohl eða
Moul af nafni. Þau bjuggu fyrst í Flatey á Breiða-
firði og áttu nokkur börn, en fluttust síðan til
ÞÝzkalands, en eitthvað af afkomendum þeirra mun
þó hafa orðið eftir og alizt upp við Breiðafjörð.
Meðal barna þeirra var Metta Kristín Moul, fædd
3. okt. 1853 i Flatey á Breiðafirði; fluttist uppkomin
að ísafjarðardjúpi, ráðvönd heiðurs- og dugnaðar-
kona, en heilsuveil einkum síðustu áratugi ævinnar.
Dvafdist lengst af vinnuhjú þeirra merku höfðings-
hjóna Valgerðar Jónsdóttur og Kristjáns Þorláks-
sonar, óðalsbónda að Múla í Nauteyrarhreppi, og
dó þar háöldruð haustið 1938.