Sjómannadagsblaðið - 01.06.1981, Blaðsíða 79

arplássi. Nú voru allir búnir að
fullráða og sumir famir norður og
það horfði ekki vænlega fyrir
Tjáa.
En líkt og hann datt af tilviljun í
lukkupottinn, þegar hann
unglingur fékk pláss á Snorra
Sturlusyni, þá datt hann nú á ný í
lukkupott fyrir einskæra tilviljun
að hann segir. Af einhverjum
ástæðum vantaði einn mesta síld-
armann landsins háseta, þegar
hann ætlaði að fara að leggja af
stað norður. Það var enginn annar
en Guðmundur Jónsson frá
Tungu á Freyju sinni, efalaust
miðað við stærð, mesta aflaskip
síldarflotans fyrr og síðar. Hann
lék það Guðmundur bæði á sinni
fyrri Freyju, sem var 29 tonn og á
línuveiðaranum Freyju, sem var
67 tonn að vera hæstur yfir síld-
arflotann og ævinlega með topp-
skipunum þótt sum þeirra hefðu
margfalt burðarmagn á við Freyj-
umar hans. Sumarið sem hann
fékk á síðari Freyjunni 27 þúsund
málin hlýtur hann að hafa landað
um það bil annan hvem dag full-
fermi. Honum gekk ekki illa að
finna síldina honum Guðmundi
og var þó ekki asinn á honum og
Tjái segir um hann:
„Freyja var lítið skip en vina-
legt og skipverjar ágætustu menn.
Guðmundur var heiðurskarl,
ágætur stjómari og veðurglöggur
með afbrigðum, hann hlóð- skip
sitt eftir veðurútliti. Mér líkaði vel,
það brást aldrei kast og aldrei hef
ég verið með meiri rólegheitum
við að ná síld. Indæliskarl, Guð-
mundur. — Verið ekki með nein
læti, sagði hann, það liggur ekkert
á. Hann var sjálfur bassi.“
Þannig var það, að Tjái tapaði
ekki á að missa síldarplássið á
Snorra, efalaust haft upp meiri
hýru og miklu léttari vinnu; síld-
veiðamar á togurunum voru
stundaðar af kröftum með erfið-
um nótum á höndum og þungum
bátum í róðri og það var níð að
landa úr togurunum, allri síldinni
keyrt langan veg upp bryggjur í
handvögnum og þá tók einnig í
handleggina að moka upp með
göflum 2 þúsund málum eða
meira í striklotu.
Tjái var sem sé hinn glaðasti,
þegar hann kom heim af síldinni
og þurfti ekki að harma að vera
skilinn eftir af Snorra goða, en
skipstjórinn var ekki eins lukku-
legur með að hafa skilið Tjáa eftir
og á að hafa sagt oft um sumarið,
þegar nótin var illa rifin „nú ætti
Tjái að vera kominn, það var
yfirsjón að hafa hann Tjáa ekki
með.“
Tjái var nefnilega annálaður
netamaður, einn sá færasti í tog-
araflotanum eða svo segir Tryggvi
Ófeigsson í sinni sögu, og það bera
fleiri togaramenn, sem muna Tjáa
sem netamann. „Ég hef alltaf haft
gaman af því að bæta net,“ segir
hann sjálfur. Hann var góður í
reikningi, Tjái, en það var góðum
netamönnum nauðsynleg gáfa.
Og Tjái fékk plássið aftur á
Snorra, en það átti nú ekki að
verða, skipstjóranum var neitað
um að hafa hann, en þá gekk sá
maður í málið, sem hafði sitt að
segja hjá _ útgerðinni, Ólafur
nokkur Thors. Skipstjórinn fór á
fund Ólafs niður i Alþingishús og
bað hann aðstoðar, sér litist ekki
of vel á mannalistann, sem út-
gerðarskrifstofan hefði fengið sér,
og hann yrði að fá Tjáa sem neta-
mann, en því væri algerlega
neitað. Það dugði skipstjóranum
að tala við Ólaf; Tjái var ráðinn og
var á Snorra í 8 ár eða allt til 1942.
Hér lýkur nú að segja frá Tjáa í
bili. Hann var lengi til sjós eftir
þetta fór alfarinn í land 1955.
Hann er enn hinn ernasti þegar
þetta er ritað, þrælklár í kollinum
en það er hjartað: „Sjáðu til ég tek
pillur, tvær pillur á dag útaf
hjartanu, ekki það, að ég hafi
einhver óþægindi, heldur átti ég
orðið erfitt með að sofa á vinstri
hliðinni, og þá fór ég að taka
þessar pillur. Eg sagði við konuna,
sem er minn læknir, að ég vildi
hætta að taka þessar pillur, en hún
sagði ég væri ekki vel góður enn,
mældi blóðþrýstinginn, svo ég ét
þessar pillur tvær á dag.“
(Orðréttar tilvitnanir eru úr af-
mælisrabbi Morgunblaðsins við
Tjáa níræðan.)
Þegar Tjái fór í land 1955, fór
hann að vinna í netum og hafði í
hyggju að segja sjálfur upp neta-
verkstæði; hann átti lóð í Selásn-
um, sem hann hafði keypt af rælni
1940. Hann byggði sér þar skúr, en
hætti við netagerðina og setti upp
mikið hænsnabú. Þeim búskap er
hann hættur fyrir nokkrum árum
og flutti þá í Hraunbæ 100, þar
sem hann býr notalega og hélt þar
mikla veizlu, þegar hann var ní-
ræður og var þá glaður og reifur.
Togarastreðið fór ekki á sinnið á
honum Tjáa karlinum. Hann er
draumamaður einstakur, Tjái, og
á margar skrifaðar bækur með
draumum sínum og er af honum
mikil saga semdiaumamanni. Á.J.
^parnaður cr
npphaf anðs
ÍBÚNAÐARBANKI
ÍSLANDS
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 73