Sjómannadagsblaðið - 01.06.1981, Blaðsíða 83

Kútter Stjarna.
færðist ýfir þjóðlíf vort“. Slíkir
menn voru andlegir vökumenn
þjóðarinnar, því þeir vöktu hana
til starfs og dáða.
Þegar vér lítum yfir liðinn tíma í
sögu þjóðarinnar er það oss undr-
unarefni, að hún skuli þrátt fyrir
allar þær hamfarir er yfir hana
hafa dunið á liðnum öldum, ýmist
af völdum náttúruaflanna eða
ósættis mannanna sjálfra, hafa
komist úr slíkum eldraunum með
óskerta krafta, sem raun ber vitni
um.
I raun og veru má segja að hul-
inn vemdarkraftur hafi leitt oss
yfir torfærur og erfiðleika liðinna
tíma. Eins og skáldið segir: „Eftir
þúsund ára spil, ægi rúnum skrif-
að eitt er mest að ertu til, allt sem
þú hefur lifað“.
En þrátt fyrir allar þær fram-
farir sem ég hefi minnst á, á þjóðin
nú í miklum erfiðleikum og bar-
áttu fyrir tilveru sinni, þótt sú
barátta stafi að mestu leyti af
óviðráðanlegum atvikum er orðið
hafa í lífi hinnar íslensku þjóðar.
Þar sem öll viðskipti þjóða milli
eru ekki lengur frjáls heldur fara
eftir verslunarsamningum, sem
fullerfitt verður svo fámennri þjóð
sem íslenska þjóðin er, að standast
á komandi árum, ef eigi fæst
breytt til frjálsara verslunarfyrir-
komulags.
Þá er það að minnast, að at-
vinnuvegir þjóðarinnar eru lam-
aðir, framleiðslan hefur eigi borið
sig undanfarin ár, sem stafar að
miklu leyti af aflaleysi, einkum á
hinum stærri skipum og útgerðar-
menn hafa orðið fyrir stórfelldu
tapi á útgerðinni á 4 síðastliðnum
árum. Þetta er ekki nýtt í sögunni,
fiskaflinn hefur oft brugðist áður
og eftir aflaleysisár koma aflaár.
Frá ómunatíð hafa fiskveiðar ver-
ið stundaðar á íslandi jafnhliða
landbúnaðinum og sjómennimir
hafa haldið ótrauðir út á hafið til
þess að leita eftir afla, og siglt
landa í milli með afurðir lands-
manna.
Þeir hafa háð kjarkmikla bar-
áttu við hið volduga haf, en það
hefur líka gefið þeim marga
ánægjustund, því það er eitt hið
fegursta sem menn fá augum litið.
Ekkert fæst fyrirhafnarlaust.
Fiskveiðar íslendinga útheimta
mikla vinnu, en eigi munu sjó-
menn telja eftir sér þetta erfiði og
þeir munu fúsir leggja fram sinn
skerf eftir skatti til viðreisnar
þjóðinni, ef þess gerist þörf.
Þótt margt hafi verið gert til
framfara eins og ég hefi minnst á
hér, þá er þó margt eftir ógert sem
gera þarf, svo viðunandi sé. Það
þarf að lýsa miklu betur upp
strendur landsins til öryggis fyrir
sjófarendur. Það verður að byggja
skólahús fyrir sjómenn er stunda
vilja siglingafræði, vélfræði, loft-
skeytafræði og matreiðslu. Það er
eigi vansalaust hinni íslensku þjóð
að láta það dragast enn um skeið
og annað og betra skólahús ættu
þeir menn skilið er sjó stunda, en
það sem nú er notað. Það þarf að
byggja sæmilega bæi á mörgum
jörðum í sveitum landsins og það
þarf að nota hið mikla fossaafl —
vatnsorkuna sem þjóðin á, meir en
gert er, takmarkið er ljós og hiti í
hvert einasta hús á landi hér.
En eins og stendur, er þó mest
um vert, ef hægt væri að draga úr
atvinnuleysinu með einhverjum
ráðum, því hraustur maður sem
vill vinna, á skilið að fá vinnu
annað hvort á sjó eða landi.
Aldrei hefur ísland vakið meiri
eftirtekt út á við en á þessu vori,
þar sem heimssýningin í New
York er og aldrei hefur betra
tækifæri boðist til þess að kynna
land og þjóð en nú þar sem mættir
eru milljónir manna frá flestum
löndum heims og þjóðarstofninn
íslenski sem nú býr í Vesturheimi
mun vissulega eigi láta sitt eftir
liggja að kynna ísland við þetta
tækifæri, þar á ísland öfluga tals-
menn sem aldrei gleyma ættlandi
sínu.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 77