Sjómannadagsblaðið - 01.06.1995, Qupperneq 56

var líka verið að bæta fjarskiptakost
skipanna og fékk ég fyrst stöðu sem
loftskeytamaður á Lagarfossi þegar í
júní 1941 — eða í sama mánuði og ég
útskrifaðist. A Lagarfossi sigldi ég í
rúmt ár, en var svo heima árið á eftir
hjá foreldrum mínum nyrðra.
En síðla árs 1943 réði ég mig á
Goðafoss og á honum sigldi ég þar til
yfir lauk í nóvember 1944.
Loftskeytabúnaðurinn á farskipunum
í þá daga þætti ekki merkilegur á
þeirri fjarskiptaöld sem við nú lifum.
Þannig var um borð í gamla Lagarfossi
svokölluð neistastöð, en hún var
undanfari lampatækjanna, því þá voru
ekki komnir lampar í sendistöðvarnar.
Hins vegar var kominn um borð hæst-
móðins móttakari. Náðist miklu fleira
með honum en með eldri tækjunum
og á langbylgju mátti við góð skilyrði
ná útvarpinu í Reykjavík á Nýfundna-
landsbönkum, en við sigldum einkum
til Vesturheims.
Öðru máli gegndi um senditækin, en
þau var bannað að nota og það þótti
mönnum nokkuð hart. Sérstakar
neyðartalstöðvar voru settar í skipin
aukalega og voru þær jafnan stilltar á
neyðarbylgjuna 2182, sem í þá daga
var kölluð „182 metrarnir“ en er sama
bylgjan. Senditækin voru prófuð í
höfnum á tilteknum tímum sem her-
naðaryfirvöld ákváðu, til þess að tryg-
gja að þau væru í lagi og færi gæfist á
að lagfæra hvaðeina sem vera kynni að.
En svo voru tækin innsigluð og ekki
hreyfð frekar. Ég minnist þess að í eitt
skipti rufum við innsiglið. Stóð svo á
að við á Goðafossi þurftum að svipast
um eftir bátum sem saknað var frá
Vestmannaeyjum. Leyfðu fylgdar-
skipin okkur að taka þátt í leitinni og
rufum við þá innsiglið til þess að fá
nauðsynlegar upplýsingar og ræða við
Vestmannaeyjaradíó.
Þá er þess að geta að við höfðum
meðferðis senditæki til að nota um
borð í björgunarbátum eða á flekum.
En þessi tæki varð að taka með sér um
Sögumaður okkar sem ungur lofiskeyta-
maður á Goðafossi.
borð í bátinn eða flekann og voru þau
ómeðfærileg því þau þurftu þunga
rafgeyma. Voru geymarnir geymdir í
kassa við bátadekkið og ef illa færi átti
að rogast með þá um borð í fleka eða
bát. Voru þetta morsestöðvar og þótt
flestir hefðu kannske getað sent út
SOS, þá þurfti kunnáttu til að
gangsetja þetta og stilla og loftnetið
átti að reisa upp við mastur eða senda
upp í flugdreka. Sem betur fer þurftu
íslensku áhafnirnar aldrei á þessu að
halda svo ég viti til, enda útilokað að
koma öllu þessu heim og saman að
mínu áliti.
Við þessar aðstæður verður það
skiljanlegt að í skipalestunum fóru öll
viðskipti skipanna fram á ljósamorsi.“
í skipalest til New York
„I fyrstu ferðunum sem ég fór með
Lagarfossi sigldu skip Eimskip enn
einskipa og lá leiðin til Halifax í Nova
Scotia. Sigldum við beint í vestur og
meðfram Grænlandsströnd og þá til
Labrador, um Belle Isle-sund og þaðan
til Nova Scotia. Því var það að er við
komum úr ferðinni kom fyrirspurn fra
hernum um það hvað við hefðutn
verið að gera við Grænland, en þar
hafði eftirlitsskip úr bandaríska
flotanum orðið okkar vart. Við gáfuifl
auðvitað þær skýringar að við siglduU1
þar sem styst var í milli landa og haett'
an af kafbátum minnst. Var það látið
gott heita.
Seint á árinu 1941 tóku skipin hins
vegar að sigla í litlum skipalestum fra
íslandi til Skotlands og frá Skotlandi1
stærri skipalestum til Bandaríkjanna-
Á leiðinni skiptust skipalestirnar 1
tvennt eftir því hvort leiðin lá r^
Kanada eða til Bandaríkjanna, en uU>
þetta leyti tóku viðskipti okkar við
Bandaríkin mjög að aukast.
minnir að þegar í annarri ferð minni a
Lagarfossi höfum við siglt til Ne"'
York.
Þegar við komum til þessarar stórfeng'
legu borgar man ég að skipstjórinU
spurði okkur tvo þá yngstu um borð>
en ég var þá ekki orðinn tvítugur>
hvort við ætluðum nokkuð upp a^
skemmta okkur? Við kváðum svo ekk1
vera og sagði Sigurður Gíslason skip'
stjóri þá: „Strákar mínir, þið skulu^
bara koma með mér. Ég skal koma
með ykkur og sýna ykkur borgina-
Þetta gerði hann, náði í leigubíl og ók
með okkur upp á Times Square. Þaf
stigum við út og er mér ógleymanleg1
hve stórkostlegt það var að koma
fullupplýstrar stórborgar, því Banda'
ríkjamenn voru þá enn ekki komnit1
stríðið. Þarna blöstu við allar þessar
stóru og litfögru auglýsingar og er ekk1
hægt að líkja því við annað en a^
okkur fannst við komnir í annafl
heim.
Síðar sóttum við oft veitingastað seU>
hét „Iceland“ og hafði verið kornió
upp meðan stóð á heimssýningunn*
1939. Þar hittust margir íslendingar’
bæði þeir sem af ýmsum ástæðun1
dvöldu í stórborginni og svo við N1'
mennirnir. Þá var ógleymanlegt þegar
okkur var boðið að skoða RCA'
56
SJÓMANNADAGSBLAgjÉ