Eimreiðin - 01.01.1950, Page 39

EIMREIÐIN
HYAÐ HEITIR MAÐURINN?
27
ekki við manntalið 1703, en þau nöfn mega nú algeng teljast.
Er mér ókunnugt, að þau hafi tíðkast frá fornöld hér á landi fyrr
en á 18. og 19. öld. Ingólfs nafn mun hafa þeirra fyrst verið
öotað, líklega á síðasta tugi 18. aldar, sennilega í Húnaþingi, —
Itigólfur eldri á Stóruborg. Ag nars nafn kemur líka þar til sögu
fyrir eða nálægt miðri 19. öld og einnig Ragnars nafn um 1870.
^laetti því hyggja, að Húnar væru mjög fornlyndir í mannanafna
Vali, en ekki hef ég trú á því, Þótt vitanlega finnist meðal þeirra
nófn, sem lítt eða ekki munu kunn annars staðar á landinu, en
nauniast munu þau mörg. Ekki fæ ég um það sagt, liverir lands-
tnenn eru þar fremst í flokki. En samkvæmt manntalinu 1910
8tanda Þingeyingar framarlega með upptöku fornaldarnafna.
kkenii: Glúmur, Skúta, Grani, örn, Völundur, Heiðrekur, Snær,
Hermóður o. fl. En jafnframt því liafa þeir fóstrað ekki allfá
skrípanöfn eins og aðrir. Dæmi: Gaston, Gladstone, Parmes,
Valves o. m. fl.
Agnar, Ragnar og Ingólfur urðu tízkunöfn (og eru) á sínum
úinum, og er aðeins gott um það að segja, því nöfnin eru falleg
°g fræg í fornum sögum. En góð nöfn geta líka orðið hversdags-
leg við ofnotkun, og augu og eyru vilja gjarna nýtt sjá og lieyra
jafnvel þótt máltæki segi, að góð vísa sé aldrei of oft kveðin.
Tilbreyting er jafnan skemmtileg í mannanöfnum. Því er t. d.
Magni Ragnarsson og Haddur Oddsson fegri nöfn og svipmeiri
en Magni Magnason og Haddur Haddsson.
Fyrir rúmri hálfri öld var því spáð, af vitrum og völdum
nianni, að karlmanns nafnið örn yrði aldrei framar notað, enda
'ajri orðið nú kvenkennt. En hvað gerðist? Litlu síðar var nafnið
tekið í notkun eftir svo sem 5 alda hvíld, lifir nú góðu lífi víðs
Vega um land og víst eigi síður fjölnefnt en á söguöldinni. Og
hetta gerist á sama tíma sem íslendingar liefja berserksgang að
utryina erninum, þeim, sem liér liefur lengi átt heima, rýma
lionum, að fróðra manna sögn, úr síðasta hæli hans í heimi þess-
um- Þetta eru óskiljanlegar andstæður og undarleg tákn illra
tíma.
Það er staðreynd, að margir þurfa leiðtoga í nafnavali sem
óðru. Því er nóg, ef skáldin velja söguhetjum sínum lialdgóð
nöfn, þótt sérkennileg séu. Þau koma von bráðar fram í veru-
leika. Ætla ég, að Gunnar Gunnarsson sé þar brautarstjóri. I