Eimreiðin - 01.01.1950, Síða 72

60
VIZKUSTEINNINN
EIMREIÐlN
og fært sér í nyt, sem eru liæfir til þess. Eitt verður enn að hafa
í liuga, þegar um þessi mál er að ræða: atriði, sem bent er a i
formála þeim, sem Elias Aslnnole ritar að bókinni „Theatruni
Chemicum Britannicum“, en liún liefur að geyma safn ritgerða
eftir fræga hrezka heimspekinga, „sem hafa ritað um gullgerð-
arlistina á sinni eigin fornu tungu“. Atriðinu er lýst í eftirfarandi
kafla tir formálanum:
„Ég skal að vísu játa, að gullið er fagurt á að líta, skírt sem
Ijós og til þess fallið að dást að. Vér liorfum á það ut pueri in
Junouis avem. En það er ])ó liæpnasti tilgangur alkemistanna að
búa til gull, og varla var það út af fyrir sig nokkurn tím®
tilgangur liinna fornu heimspekinga, eins og það er líka í augum
meistara vart sæmandi að nota efnið í þessum tilgangi.
Því þeir eru unnendur vizku frernur en veraldarauðs og iðka
því æðri og ágætari störf: þeir, sem lesa allt eðli náttúrunnar
eins og opna bók, gleðjast ekki af því að geta gert gull og silfur
og andana sér undirgefna, heldur af því að sjá himnana opna,
engla guðs ganga upp og niður himnastigann og sitt eigið nafn
skráð gullnu letri í lífsins bók“.
Þessi ummæli sýna, að meistararnir unnu ekki eingöngu nteð
verkfærum efnisheimsins, og í ])ví liggur hinn mikli munur a
gullgerðarlist fyrri tíma og efnafræðinni á vorum dögum. Leynd-
ardómar gullgerðarlistarinnar voru launhelgar, og við þær a
meistari meistaranna, Jesús Kristur, m eð orðunum: „Yður er gefið
að þekkja leyndardóma himnaríkis, en aðrir fá þá í dæmisögunn
að sjáandi sjá þeir ekki, og heyrandi lieyra þeir ekki né skilja-
Sá maður, sem lifir og starfar með fidlri meðvitund í andleg'
um heimi, getur ekki litið á efnisheiminn sem fasta heild, heldur
verður efnislieimurinn fyrir sjónum hans engu minni blekkmg
en geðlieimurinn efnishyggjumanninum. Og sá, sem liefur kynnzt
dásemdum andlegra heima af eigin revnd, á oft erfitt með að
finna orð til að lýsa þeirri reynslu sinni. Sú reynsla verður heldur
ekki skilin af þeim, sem ekkert sjá annað en efnisheiminn. Leynd-
ardómar þeir, sem felast í heimspeki alkemistanna, urðu þvl
aldrei skýrðir fyrir ófræddum mönnum öðruvísi en með táknunn
Og þau tákn gátu ekki aðrir skýrt en þeir, sem varðveittu lvkil'
inn að merkingu þeirra.
Þeim, sem vihlu kynnast verkum sumra hinna miklu alkemista