Eimreiðin - 01.04.1952, Síða 83

eimreiðin
RITSJÁ
155
fi'amkvæmd. Og ekki efa ég, að Hag-
fræðingafélag Islands myndi rétta
slíkri útgáfustarfsemi liðsinni sitt.
Haraldur Hannesson.
tTR FÓRUM JÖNS ÁRNASON-
AR, sendibréf. Finnur Sigmunds-
son bjó til prentunar. SíSara
bindi. Rvk 1951 (HlaSbúS).
Ég gat fyrra bindis þessa sendi-
bréfasafns í Eimreiðinni. Þótt nokkuð
SL' liðið síðan þetta síðara bindi kom
ut, er rétt að geta þess nokkuð, því
bókin er merkileg. Rindið er 311 bls.
að meðtöldum fylgiskjölum og nafna-
skrá yfir bæði bindin; útgáfan hin
vandaðasta, snoturlega og vel frá öllu
gengið.
Það er lán og gæfa hverrar þjóðar
að hafa átt mikla og góða menn. Þótt
þessir menn séu löngu liðnir veg allr-
ar veraldar, eru þeir þó lifandi, því
verk þeirra og minning eru lýsandi
vttar, er sýna komandi kynslóðum
veg frægðar og frama. Gott eftir-
dæmi forfeðranna er einhver öflug-
asta hvötin til dáða og dugs.
Samtíðin dæmir varla sína föru-
nauta réttum dómi. Ýmist verður þar
Venjulegast um vanmat eða ofmat að
ræða. Á æskuárum mínum, fyrir 50
arum eða svo, var vanmatiS algeng-
ast, menn eins og Einar Benedikts-
son, Þorsteinn Erlingsson, Guðmundur
bi iðjónsson og margir fleiri voru ekki
i hévegum hafðir, svona yfirleitt. Nú
a tímum virðist aftur á móti nokkuð
brydda á ofmati, þar sem alltiðar eru
skrumauglýsingar um einstaka menn,
sem jafnvel virðast sprottnar ein-
góngu af stjórnmálaviðhorfi. Auðvit-
a® lagast þetta eftir einn eða tvo
niannsaldra. Þá hljóta núlifandi
nienn sinn sögulega dóm. Einnig
þeir, sem nú eru vanmetnir. Mér er
nær að halda, að kúfurinn lækki
nokkuð á sumum þeim, sem hæst er
hossað nú á dögum, þegar „aldir
renna“.
Jón Árnason, þjóðsagnasafnarinn
frægi, var mikils metinn um sína
daga. Þó hefur hann vaxið eftir dauð-
ann. Nú er hann hiklaust talinn
meðal allra-merkustu manna nítjándu
aldarinnar. Þessi öðlingur, sem var
sístarfandi við hin sundurleitustu
verk og sískrifandi meðan sjónin ent-
ist, hafði jafnan hugann fullan af
áhugamálum, sínum og annarra.
Hann skrifaðist á við flesta merkustu
islenzka menn þeirrar tíðar og
nokkra erlenda menn, einkum Kon-
rad Maurer. Göfuglyndi Jóns og
heiðarleika var við brugðið. Á yngri
árum þekkti ég marga samtíðarmenn
Jóns. Virtu þeir hann allir og dáðu,
sem einhvern hinn merkasta og bezta
heiðursmann, er þeir hefðu kynnzt.
Aldrei heyrði ég neinn hallmæla
honum.
Þeir, sem lesa bréf Jóns Árnason-
ar og bréfin til hans, sem hér hafa
verið birt, verða margs vísari, sem
áður var þeim hulið. Þeir skyggnast
inn í liðna tima og lifa með fólki,
sem er löngu horfið, en sem þó lifir
í verkum sinum. Það er ánægjulegt
að lifa með Jóni Árnasyni, eins og
hann starfar, gleðst og sigrar, bæði
í blíðu og einnig í stríðu. Eins og öll
mikilmenni varpar hann ljósi á fjölda
samtíðarmanna, þeir lifa með honum
í þessu ljósi, margir þeirra vaxa
einnig með honum við þessa kynn-
ingu.
Landsbókavörður dr. Finnur Sig-
mundsson hefur unnið gott og mikið
verk með útgáfu bréfanna, smekk-