Eimreiðin - 01.04.1952, Page 85

EIMREIÐIN
RITSJÁ
157
skyldustu viðhorfa og bókmennta-
strauma, en vísvitandi hefur Seland
eigi tekið með yngstu höfundana,
sern enn eru á byrjunarskeiði og því
óráðnir.
Hann leggur aðaláherzluna á jiað
a<5 túlka sjónarmið höfundanna með
ntdráttum úr verkum þeirra og
°sjaldan beinum tilvitnunum, jafn-
framt því að hann vegur þá og met-
ur á vog bókmenntalegrar gagnrýni.
Framsetning hans er fræðimannleg
°g skipuleg, en einnig hin læsileg-
asta. Bók hans er því ágætlega við
hæfi almennra lesenda, sem fræðast
Vllja um þessi efni. Hún er vönduð
að frágangi, prýdd mjög góðum
utyndum skáldanna.
Richard. Beck.
ALDARFAR OG ÖRNEFNI í
ÖNUNDARFIRÐI eftir Óskar
Einarsson, Rvík 1951 (ISunnar-
útgáfan ).
Bók þessi er árangur af tómstunda-
starfi Óskars læknis Einarssonar, árin
seW hann var héraðslæknir vestur á
Önundarfirði. en í Flateyrarlæknis-
héraði var hann héraðslæknir á ár-
unum 1924 til 1936. Hér er fjallað
um byggðir önundarfjarðar, ævikjör
önfirðinga og sögu, og lýst landslagi,
Bæjum, búnaðarháttum og ábúendum,
emnig samgöngum, verzlun, fiskveið-
urti o. fl. Er hér um greinargóða frá-
s°gn að ræða. En merkilegast við
betta rit er þó það safn örnefna frá
þessum slóðum, sem hér er birt.
Örnefnasöfnun er harla gagnleg
t°mstundavinna, því með henni er
ehki aðeins varðveittur frá glötun
fjöldi fágætra heita, sem ýmist er að
gleta merkingu sinni í meðvitund
beirrar kynslóðar, sem nú er að vaxa
upp, eða hefur þegar glatað henni,
nema í minni eldri kynslóðar. En
auk þess veita örnefnin oft mjög
merkilega fræðslu um sögu og menn-
ingu liðinna tima. Það er eftirtektar-
verð framtakssemi af önnum köfnum
héraðslækni að stunda örnefnasöfnun
—• og vera þó aðkomumaður í því
héraði, þar sem hann starfar að
henni. Það er eðlilegt og sjálfsagt, að
menn safni örnefnum þar sem þeir
eru bornir og barnfæddir, þar sem
þeir hafa slitið barnsskónum og þekkja
svo að segja hverja þúfu frá því að
þeir fyrst muna eftir sér. Mig hefði
ekki furðað á því, þó að út hefði kom-
ið kver um örnefni austur í Holtum
eftir Óskar Einarsson, því þar er
hann fæddur og upp alinn. Hitt
gegnir meiri furðu og verðskuldar að-
dáun, að hann skuli hafa lagt þá
rækt við þetta verk sitt í öðru héraði
sem bók þessi ber svo skýran vott
um. En honum er ljós þýðing þess
að varðveita frá glötun örnefnin hvar
sem er á landinu. Um það votta eftir-
farandi ummæli hans i formála, sem
hann ritar að þessari bók sinni: „ör-
nefnin eru hluti af lífi fólksins. Þau
lifna og dafna fyrir starf þess og
smekk. Þjóðin lifir á miklum breyt-
ingatimum í atvinnuháttum sem
öðru. Þess vegna er höfuðnauðsyn að
skrá þau nöfn, sem enn eru kunn,
meðan nokkur man þau.“
Ég er ekki vel kunnugur í önund-
arfirði og get því ekki dæmt um til
hlítar, hvort rétt eru skráð öll þau
örnefni, sem nefnd eru hér eða hve
mörg vantar. En mér virðist verkið
unnið af mikilli vandvirkni og brenn-
andi áhuga fyrir málefninu. Allir,
sem íslenzkum fræðum unna, og þá
ekki sízt Önfirðingar sjálfir, mega
vera höfundinum þakklátir fyrir
þessa bók. Sv. S.