Eimreiðin - 01.01.1962, Blaðsíða 29

EIMREIÐIN
17
‘l en grunur um vorblæ mitt í blindhríð glundroðans. Einstaka
Sv .ýnendum er orðið það ljóst, að engir læra nútímaljóð og engir
anna® en gömlu kvæðin, nema helzt skemmtitrúðir, sem veina
;1I 8arga kynlegar romsur því fólki til hjálpræðis, sem þarf að hrista
ar ]L- ^ltu' þetta hefur hvatt ýmsa gáfaða menn til eftirtektarverðr-
afti U<lr a® skáldum- sem eru þess megnug að gefa almenningi sönginn
*tin * ^a® glatast mikilsverður þáttur í eðli mannsins, þegar söngur-
fiiið Þa&nar, en þaÖ er hálfgert neyðarúrræði að syngja kvæði, sem
s- eru við löngu liðna tíma. Það er auðvitað hægt að biðja um
l^UnkvæÖi hjá skáldum við sérstök tækifæri og jafnvel veita verð-
UnUVir, en þannig kvæði eiga sjaldan þann hreim, sem snertir hjört-
, e'ns °g samhljómur mannlegra drauma og örlaga.
hri[eu'n að skáldum, sem sameina hugðarefni samtíðar sinnar og geð-
'ukn S°n^s‘ns> er ekkt ofðin víðtæk, en hefur þó náð það sterkum
a] . 1U’ a® það bólar á nýgræðingi frumlegra, rímborinna ljóða, með-
annars á Norðurlöndum.
ská,er þessa er gætt, kemur jtað einkennilega fyrir sjónir, að ung
iU Serstæðustu þjóðar Evrópu á sviði hljómsterkra stuðla og rismik-
hhi þ'nsnilldar, virðast nú kosta kapps um að afrækja þá óma, sem
að I ^gþyrsta sál heimsins kallar á, en hins vegar leggja sig fram um
verg asa 1 þau ýlustrá, sem ýmis teikn gefa grun um að muni upprætt
fu a annars staðar. Það er engu líkara en sum íslenzk skáld hafi aldrei
fyrir eðlilegum tengslum við sinn forna menningararf.
h;t,. grunar, að mikilleiki skáldanna, sem nú eru tekin að eldast,
sk(' eitt ungu mennina i þá freistni að reyna að yfirskyggja þau með
]|t|| 111 einhverra sérstæðra nýjunga. En þó að form og stíll sé ekki
þik- $St atrr®þ skaPar forrnið eitt aldrei stórbrotinn listrænan persónu-
‘^fizk skald þarfnast sinna þjáninga, síns leitunartíma. Ekkert ís-
' skáld, sem verulegur veigur var í, hefur lokið þeirri leit, án þess
in st‘‘ðnæmast við menningararfleifð sína. Skáld, sem dáðu heimsmenn-
hej^ a al slíkri ástríðu sent Einar Benediktsson og Halldór Laxness,
U,enU. ^áðir sokkið í djúp glundroðans, ef þeir hefðu ekki í íslenzkri
fetaninSU att ser Þær landlestar> sem aldrei slitnuðu. Þess ber vel að
þðsl’ a® mikilleiki íslenzkra stórkálda, sem hrifust af hugsjónum verka-
vjð arattunnar, grundvallast ekki á því, að þau liafi slitið öll tengsl
vj^þJ^ðmenningu sína, heldur á hinu, að þau notuðu byltingar-
eu ..lu^ðin til að raska ró sofandans, svo að hann skynjaði ennþá betur
tjtn , Ur rætur og eðli sín sjálfs. Ekki eitt einasta íslenzkt skáld frá
Uen) 1 1 alþýðubaráttunnar steig hænufet fram fyrir miðlungsménnina,
þagÞatr ein, sem voru undir djúptækum áhrifum íslenzkrar ntenningar.
áste kann að þykja óviðfeldið og öfgakennt að gera órímuð ljóð að
• tlngarsteini í jtessum athugasemdum. Þetta ber heldur ekki að