Eimreiðin - 01.01.1962, Blaðsíða 63

EIMREIÐIN
51
hkdldór Hermannsson bendir á,
l*tgá£a fornritanna hafi verið
nUklum vandkvæðum bundin, sak-
lr kss, að allur þorri fornra hand-
rita hafi þá þegar verið fluttur úr
■uidi. Vitnar hann í því sambandi
11 kréfs frá Þórði biskupi til Árna
, agnússonar, sem er ritað 20.
‘l§ust 1089. Þar segir: „Þad er bag-
lst Hrer oss hier ad utvega godar
'Ueinbranas, sem riettar eru og vel
ter takannlegar, því eg higg þær
'eHlestar til Kaupenhafnar komn-
. vera og annarsstadar; hefi eg þo
. forsomad ad spiria effter
un.“]) Enn fremur segir hann í
I réfinu, að við útgáfu Ólafs sögu
U'H eingöngu orðið að styðjast við
JllPpírshandrit.
^f svarbréfi frá Þormóði Torfa-
Hl Þórðar biskups kemur fram,
, kann hefur gagnrýnt fornsagna-
, öafuna, en biskup hins vegar
a^akað Þormóð fyrir að hafa stuðl-
j að brottflutningi handrita úr
i'Uulinu. Virðist biskup hafa kom-
^ Vl® kaunin hjá Þormóði, því að
.(^lln reynir að verja sig og lofar
i eudurgjalda landi sínu, það er
(;'Uu hafi burt flutt. í öðru bréfi
a f’oimóði til Árna Magnússonar
u Svo sagt um Þórð: „er vel for-
ra hann echi hefur sent seinna
,;;rt aff Olafs sögu, þad hefi jeg
erref 0þacklæti, at jeg lastadi þryck-
1 á hinum.“2)
Af í *
(. 1 pvi, sem hér hefur verið rakið,
Ust mér tvennt koma fram. Ann-
“—'°gar jjað, að útgáfa fornrit-
A. M. Priv. lirevv., bls. 548.
A. M. Rrevv. med Torfæus, bls.
106.
anna hefur verið Þórði biskupi
hjartfólgið áhugamál, sem hann
vildi vinna að og vanda til svo sem
framast var kostur á, hins vegar
jtað, að hann hefur fundið til þess,
að gögn skorti til að gera hana svo
úr garði, að eigi yrði með réttu að
fundið og j^ess vegna kosið að láta
staðar numið. Viðhorf hans til
handritanna og brottflutnings
þeirra ber vott um skarpskyggni
hans sent fræðimanns.
Eftir 1690 færðist útgáfustarf-
semi biskups æ meir í það horf,
sem verið hafði á Hólum. Voru
einkum prentaðar guðsorðabækur
og rit um trúarleg efni, einnig var
mikið um endurprentanir bóka al
því tæi. Þó má geta þess, að 1695
var gefið út fyrsta íslenzkt stafrófs-
kver og ári síðar var Lögþingisbók-
i?i prentuð í fyrsta sinn fyrir það
ár og aftur fyrir árið 1697.
Af öðrum merkum útgáfum í
Skálholti má einkum nefna sálma
Kingos í þýðingu séra Stefáns í
Vallanesi. Sú bók kom út árið
1686 og er gott dæmi um, hversu
vel var vandað til frágangs bóka í
Skálholti. Þá má einnig nefna Þórð-
arbœnir eltir séra Þórð Bárðarson,
sem komuútárið 1693 ogurðu mjög
vinsælar. Meðal endurprentana má
geta um Passiusdhna séra Hallgríms
Péturssonar. Voru jseir gefnir út
1696. Ein hin síðasta bók, sem út
kom í Skálholti var Eintal sdlarinn-
ar eftir Martin Möller. Átti sú
bók miklum vinsældum að fagna.
Ekki mun ofmælt, að Þórður
Þorláksson hafi verið einn hinna