Eimreiðin - 01.01.1962, Blaðsíða 56
44
EIMREIÐIN
nefnir hann ekki Geysi í Haukadal.
Heklu telur hann annað merkasta
fjall á íslandi vegna gosanna og
hrekur ýmsar bábyljur og sögu-
sagnir erlendra manna um hana,
svo og um uppsprettur og hveri, er
eigi að breyta öllum hlutum í stein,
er í þá falli. Bendir hann á, að
margar laugar á íslandi séti hæfi-
lega heitar til að lauga sig í og sé
að því mikil heilsubót.
í fimmta kafla er íjallað um
helztu merkisstaði á íslandi, bisk-
upssetrin, klaustur og aðsetur höf-
uðsmanns. En Bessastaðir ranglega
taldir standa við Álftafjörð. At-
hyglisvert er, að þarna er getið
hnattstöðu Skálholts, Hóla og
Bessastaða.
Sjöundi og síðasti kafli fjallar
um dýralíf á Islandi. Er þar lýst
húsdýrum landsmanna og getið
helztu fugla, fiska og hvala. Er
þessi kafli fremur fáorður og óná-
kvæmur.
Síðari hluti ritsins fjallar um
íbúa landsins og sögu þess. Er þar
fyrst rætt um landnámið, orsakir
þess, stjórnarfar í fornöld, heiðna
trú, kristni og kirkjuhald, getið
tölu kirkna og greint frá skólunt
landsins, er séu aðeins tveir. Einn-
ig er stuttlega fjallað urn embættis-
menn, löggjöf þjóðarinnar og al-
þing. Fimmti kaflinn er um húsa-
kynni, klæðnað og mataræði þjóð-
arinnar. Hrekur Þórður ]jar þær
skröksögur erlendra manna, að ís-
lendingar búi í hellum og lýsir
nokkuð bæjum og kirkjum. Einnig
ræðst hann á villandi lýsingar Blef-
kens á búningi íslenzkra kvenna,
sem hann kveður svipaðar
fi kla-’ð";
kafl' 1
að þýzkra kvenna. Er þessi ^
heild nokkur menningarsog
heimild.
í sjötta kafla ræðir Þórðui
íslenzka tungu og rúnir. ^
Halldór Hermannsson þann ‘
nær einvörðungu tilvitnanii 1
Ole Worrns. , ^ur
I lokakafla ritsins lýsir l,f)1
einkennum þjóðarinnar, siðuu' ^
venjurn og deilir jafnfranrt n
Blefken fyrir rangfærslur hans^,^
þá illkvittni, sem gæti í lýsirl^^_
hans á íslendingunr og lifna
háttum þeirra.
Eins og sjá má af þessun1
- ■ ' sne;
drætti var rit Þórðar ekki
og
ýmsum annmörkum og viH111]1 (
bar jafnvel á stöku stað merlu^iU.
trúar (sbr. frásögn hans 11111 ),
inn í Lagarfljóti og þá fullyr 1 >
að ntýs geti ekki lifað í GiúllS ^
Eigi að síður var það þal
glöggt yfirlitsrit, sem veitti 11
ingum tiltölulega réttar upP1'
ar unr land og þjóð. .,g
Þorvaldur Thoroddsen tel111^^.
sem landfræðirit sé það niun 111
. . j*t*_ r\Cf
'prei"s
ara en rit Arngríms lærða °g
ig skipulegar santið, en 1 *jelltl
commentarius væru engar sanl telur
ar lýsingar á landi og þjóð- I,a .0.
hann riti Þórðar það mjög 11
is, að þar sé meira um sJa 1 • r,t-
lýsingar og athuganir en í elc
urn og títt hafi verið á þeim ^ g
senr ritið kom fram, en þá '3ga|jir
alsiða að vitna sem nrest í sh0
og rit annarra. { í
Árið 1668 dvaldist Þó gýí
Kaupmannahöfn, sem fyrr el ^