Iðunn - 01.12.1884, Síða 18

p «
288 Skólalíf á miðöldunum.
eins og »ego a?no« (jeg elska), og gerði sjer mikið far
um að fá skorið úr því með »laganna máttugu aðstoð«,
hver væri hinn rjetti framburður á stafnum »q«, með
öðrum orðum: ætlaðist til að gefin væri út um það
tilskipun. þó voru slík kappræðu-efni mesta skyn-
semi í samanburði við ýms önnur. írskir stúdentar
höfðu öðrum fremur orð ásjer fyrir hugvitsemi að búa
til hártoganir og lag á að flækja menn í þeim. Á 8.
öld píndu þeir alla kristnina með því að láta menn
reyna sig á þessum snotra hugsunar-rembihnút:
»þ>ú verður annaðhvort að játa eða neita, að per-
sónurnar í guðdómlegri þrenningu sjeu þrjár verúr.
Játirðu því, ertu vafalaust þrígyðingur og trúir á
þrjá guði, og neitirðu því, þá felur sú neitun í sjer,
að ekki sjeu þrjár aðgreindar persónur í þrenning-
unni, og þá ertu áhangandi Sabellíus trúarvillings.
Fyrir því, kæri vin, hvern kostinn sem þú kýs, þá
ertu villutrúarmaður og átt þjer vísa eilífa glötun«.
—þessi hártogun fjekk hinum hálærðustu guðfræð-
ingum í þá daga nóg að vinna. Og óðara en það
var gleymt, komu írskir hugvitsmenn með annað
nýtt ekki betra, og gekk þetta svo koll af kolli, þar
til er Erigena (833—879), hinn frægasti spekingur
íra í þá daga, kom í'ram með algyðis-kenningar
sínar, er bökuðu guðfræðiugum í þá daga mikið
amstur og vandræði, en voru loks dæmdar trúarvilla
á kennimannastefnu í París 1209.
Eerðalög voru enginn gamanleikur í þá daga,
og mörg óþægindi samfara þossu hrökli til og frá.
Minnstir urðu örðugleikarnir þeim semnóg höfðu efni.
En þeir höfðu þá annað mótlæti á stundum. Legðu
þeir alvarloga stund á að fræðast, bar það við opt
og tíðum, áð þeir lögðu uinmitt fyrir sig það nám, er