Ægir - 01.03.1918, Blaðsíða 19

Æ G I R
55
an botninn og þar klekjast þau. Þannig
er því háttað um sild, loðnu, sandsili,
hrognkelsi og steinbít. Flestir þeirra gjóta
þeim þó við yíirborðið og svífa þau þar,
uppi í yfirborði eða nokkuð undir þvi,
þegar seltan minkar við mikla úrkomu,
á meðan þau klekjast. Þannig er því
háttað um þorsk, ýsu, ufsa, löngu, keilu,
heilagfiski og allar kolategundir vorar.
Karfinn er að þvi leyti sérstæður, að egg
hans eru klakiu áður en hann gýtur, o:
hann á unga, en þeir eru ekki lengra á
veg komnir, en seiði hinna, þegar þau
koma úr egginu.
Það var áður tekið fram, að egg þess-
ara fiska væru öll mjög smá og hefðu i
sér litinn næringaforða handa fóstrinu.
Þau vaxa ekkert meðan þau eru að
klekjast (á 2—4 vikum), þar sem þau
eru slitin úr öllu sambandi við móður-
ina. Það gefur þvi að skilja, að seiðin,
sem úr þeim koma séu mjög smá, þar
sem þau geta komist fyrir í rúmi, sem
ekki er stærra en títuprjónshaus, eða
hátt talið eins og andarhögl eða ertur.
Þau era 5—15 mm. á lengd, oft þveng-
mjó, með nokkuð gildu höfði (eins og
títuprjónn) og alveg glæ, nema augun,
sem eru svört, og afar veikburða. Hafa
þau litinn sundþrólt, gera litið meira en
að halda sér við, og hvort sem þau eru
klakin við yfirborð eða á sjávarbotni, þá
lifa þau fyrstu mánuðina nppi um allan
sjó, jafnvel uppi við yfirborðið, og sama
er að segja um seiði karfans.
Það liggur í augum uppi, að þessar
vesalings pislir, hin nýklöktu fiskasveiði,
geta ekki lagt sér hina stærri hafsbúa til
muns (verða þeim þvert á móti að bráð
i miklum mæli), en fæðu þurfa þau að
fá, ef þau eiga að vaxa, og þau verða að
vera komin á legg fyrir veturinn eins og
afkvæmi landdýranna, og þá er að at-
huga, hvaða fæða, sem er kostui á i
sjónum sé við þeirra hæfi.
Úr þvi að seiðin eru svona agnar-smá
í byrjun, þá eru það eins hinar allra-
smæstu verur sjávarins, sem geta orðið
þeim að bráð, og þar sem þau lifa fyrst
framan af uppi um allan sjó, jafnvel uppi
við yfirborðið, þá leiðir af þvi, að þess-
ar smá-verur sem þau nærast á, verða
lika að vera þar. Það eru með öðrum
orðum sagt dýraagnir, sem lifa á sömn
slóðum og seiðin, svifandi í sjónum, nær
eða fjær yfirborði. Af þesskonar dýrum
morar sjórinn á sumum tímum ársins,
ásamt ungviði fiska og ýmissa annara
sjávardýra og ótölulegum grúa af jurta-
ögnum af þörungatægi. Svifa allar þess-
ar verur ferðlitlar i sjónum, en berast
um með straumum og nefnast því sam-
eiginlegu nafni svifverur (svifdýr, svif-
jurtir) eða að eins svif (á útl. málum
plankton, fiskimenn vorir munu og stund-
um nefna það »mor«). Undirstaðan und-
ir öllu þessu lífi eru þörungarnir; þeir
taka fæðu sina úr sjónum (sjávarvatn-
inu) og lofti því sem i þvi er, og á
þeim lifa svo smærstu dýra-agnirnar,
frumdýrin. Á frumdýrunum lifir svo aft-
ur ungviði ýmissa óæðri sjávardýra, og
ber þar einkum að nefna ungviði smá-
krabbategunda þeirra, sem fiskimenn
nefna nú, að dæmi Norðmanna, sildar-
átu eða rauðátu, (Calanus finnmarchicus o.
fl.), þvi að það mun vera aðalfæða margra
fiskaseiða á fyrsta aldursskeiði (lirfu-
skeiðinu) og auk þess ungviði skeldýra
og orma.
Þá er loks að svara spurningunni, sem
áður var sett fram, hvort hitabreytingar
sjávarins hefðu þau áhrif á hrygningu
fiskanna, að þær væru orsök til þess, að
hún færi aðallega fram i mánuðunum
marz, apríl og maí, eða að vorinu til, á