Ægir - 01.03.1918, Blaðsíða 21

ÆGIR
57
C CQ •'—5 c -Q £ marz X D- Cð *3 £ c ‘3 •r-i 3 •r—> ■*-» C/3 Qfi O- <D cr. 3 O > *o c 1/3 O
Vestm.- eyjum. 4,3 4,2 4,7 6,1 7,7 9.5 10,9 10,8 9,1 7,0 5,3 4,4
Gríms- ey. 1,9 0,9 0,6 1,4 2,5 4,4 6,5 7,4 6,7 5.3 3,9 3,7
Pap- ey. 0,9 0,5 0,5 1,5 3,0 4,8 6,0 6,5 6,1 4,4 2,7 1,4
Að eins fáir nytsemdarfiskar, eða merk-
isfiskar, gjóta jafnt, alt í kringum land-
ið, svo sem hrognkelsi, skrápkoli og loðna.
Þetta atriði, að flestir nytsemdarfiskar
vorir eru bundnir sérstökum hitaskil-
yrðum, sem er að eins að finna við
suður- og vesturströnd landsins, verður
þvi valdandi, að allir þeir fiskar, sem
ætla að hrygna það og það árið, verða
að safnast saman hvaðan æfa að á hrygn-
ingarsvæðinu undir það, að hrygningin á
að fara fram, o: undir áramótin, eða á
fyrstu mánuðum ársins. Þar dvelja þeir
svo fram á vorið þangað til hrygningin
er garð gengin. Það er m. ö. o. sagt, að
það smá-koma »göngur« af þesskonar
fiski á grunninn (bankana) á hrygning-
ingarsvæðinu. Sumt af þessum fiski er
»sumarstaðinn« striðfeitur fiskur, oft með
tóman maga, en megrast mjög á þeim
langa tima, sem hann dvelur á hrygn-
ingarsvæðinu, einkum vegna þess, að
mikið af feitinni (t. d. lifrinni) og hold-
unum fer til þess að framleiða æxlunar-
efnin, hrognin og svilin, og svo meðfram
af þvi, að lítið er um æti. Þetta á eink-
um við um þann fiskinn, sem er snemma
á ferðinni (í janúar, febrúar). En þegar
kemur fram i marz, fer loðnan og jafn-
framt nokkuð af sandsíli að koma á
vettvang, og fylgja með þeim nýjar göng-
ur af stærri fiskum (þorski, ýsu o. 11.),
sem svala græðgi sinni lakmarkalaust á
þessum smælingjum, og fitna þá um leið
og þeir eru að þroskast til hrygningar.
Þetta er »sílfiskurinn«.
Þýðing þessara hrygningarferða ýmissa
fiska fyrir fiskiveiðar vorar, er öllum
augljós og alkunnug. Vetrarveiðarnar hér
við Suður- og Vesturland eru algerlega
þeim að þakka. Vetrarvertíðin á Suður-
andi frá Kyndilmessu (2. febrúar) til 11.
maí, má segja að falli hér um bil sam-
an við hrygningartíma þorskins, byrjar
þó af auðskildum orsökum nokkuru fyrr,
en endar nákvæmlega á þeim tíma sem
hrygningin þar er um garð gengin.
Uppsjávarlif seiðanna stendur að jafn-
aði yfir í 3—4 mánuði. Þau (og eggin)
svíía úti á rúmsjó, oft langt frá landi,
eins og t. d. á Selvogsbanka; er mergðin
oft svo ógurleg, að sjórinn er krökur af
þeim, alla leið úr Mýrdalssjó, ef ekki
lengra auslur, og alla leið vestur fyrir
Reykjanes og inn á Faxaflóa. Eggin geta
ekkert hreyft sig, og sundþróttur hinna
nýklöktu seiða er mjög lítill; jafnvel eldri
seiðin gera litið annað en halda sér við
og elta uppi bráð sína. Svifdýrin, sem
þau nærast á, hafa jafnvel enn þá minni
sundþrótt. Það er því næsta eðlilegt, að
straumar sjávarins, ef nokkrir eru hafi
mikil áhrif á þessar smáverur, og beri
þær með sér. Nú vill svo til, aðstraum-
ar (föll) ganga með suðurströnd lands-
ins, og aðallega vestur með (vesturfallið
harðara en austurfallið).
Með þessum straumum berst nú svifið
og seiðin austur og vestur, eftir því sem
föllin liggja, en aðallega þó vestur með,
og flytjast þannig lengra og lengra burtu
frá gotstöðvunum. Þau sem eru gotin
austarlega við Suðurströndina berast vest-
ur með henni, ef lil vill vestur fyrir
Reykjanes; þau sem eru gotin vestarlega
eða við sunnanverða Vesturströndina, t.
d. á Faxaflóa eða kringum Jökul, berast
norður með Vesturströndinni, eða jafn-
vel norður fyrir Hornstrandir, og þau
sem eru gotin enn norðar, sömuleiðis, og