Ægir - 01.02.1931, Blaðsíða 12

34
ÆGIR
Framtíðarhorfur.
Yfir þvi hefur oft verið kvartað að sjó-
mannastéttin væri áhugalausum sín hags-
munamál og legði lítinn skerf til athug-
unar og umræðna um þau málervarða
heill og framtiðargengi þessarar stéttar.
Því miður er mikið í þvi hæft, að sjó-
menn hugsa of lítið um þau mál, er til
hagsbóta mættu verða fyrir þenna at-
vinnuveg, og notfæra sér lítt þær leið-
beiningar er i té eru lálnar i þessum
málum.
Verður ekki um það deilt, að bændur
í sveitum landsins, notfæra sér betur þær
leiðbeiningar er þeim eru veittar í ýmsu
þvi er að atvinnuveg þeirra lýtur.
Að minni hyggju liggja einkum þrjár
orsakir til þessa áhugaleysis: í fyrsta
lagi að við þenna atvinnuveg — sjó-
mennskuna — eru menn ekki eins stað-
bundnir sem við aðra atvinnuvegi, og
hafa því ekki eins sterkan áhuga fyrir
vaxandi velmegun atvinnuvegarins; i
öðru lagi vinnur fjöldi sjómanna á veg-
um einstakra atvinnurekenda, og dreg-
ur það úr áhuga manna, þvi þá vili
koma fram samskonar hugsun og hjá
leiguliða á sveitajörð, sem hefur óvissan
byggingartfma, að hann vill ekki leggja
á sig erfiði og útgjöld til að bæta jörð-
ina, vegna þess að hann býst við að
verða að fara þá og þegar; í þriðja lagi
hefur þessi atvinnuvegur fært mönnum
á undanl'örnum árum svo mikinn arð í
aðra hönd, að þeim hefur ekki fundist
þörf á neinum sparnaði eða umbótum á
því sviði, allt væri gott og blessað eins
og því hefðí verið hagað nú um skeið.
t*ví er ekki að neita, að á síðari ár-
um hefur skipastóllinn aukizt hröðum
skrefum; fleiri og stærri skip, stærri vélar,
meiri eyðsla, það hefur verið kjörorð
siðari ára.
En þess munu menn ekki ganga duldir
nú, að framtiðarhorfur þessa atvinnu-
vegar eru nokkuð á annan veg, en verið
hefur undanfarin ár. Er það hvorttveggja,
að sjávarafurðir hafa lækkað mjög á sl.
ári, en kaupgjald. viðurværi og annar
útgerðarkostnaður staðið í stað. Afþessu
leiðir að útlitið er nú alluggvænlegt, og
óvist að þeir er við útgerð fást, fái borið
þá breytingu, sem hér er á orðin, og
hljóti því að leggja árar i bát.
En fari svo, að sjávarútvegurinn verði
að draga saman seglin, er stór voði fyrir
dyrum, fyrst og fremst fyrir þá er við
sjóinn búa, og eiga lifsframfærslu sina
og sinna undir velgengni þessa atvinnu-
vegar, þar næst væri það þjóðarógæfa ef
svo færi, þar sem ríkissjóðurinn missti
að meira eða minna leyti stærsta tekju-
stofn sinn.
Er því full ástæða til að lítaíkringum
sig, og ihuga, hvað gera megi til að við-
halda framtíðargengi þessa atvinnuvegar.
Þegar um það er að ræða, að finna
ráð til að halda i horfinu með þennau
atvinnuveg, verða fyrir manni þrjár spurn-
ingar, er allar slcifta miklu máli:
1. Er hægt að auka aflamagnið, án
þess að kosta meiru til útgerðarinnar,
en verið hefir?
2. Er nokkur von til þess að takast
megi að finna nýja eða hagkvæmari
markaði fyrir afurðir?
3. Er hægt að spara að einhverju veru-
legu leyti útgerðarkostnaðinn, án þess að
það rýri aflafenginn?
Ég hygg að við íslendingar séum, bvað
aflamagn snertir, komnir að hámarkinu,
og tel litlar likur til að hægt sé að auka
aflamagnið nema með auknum kostnaði;
kemur það i sama stað niður, og ber
slikt enga viðreisn i skauti sér. Undan-