Ægir - 01.03.1948, Blaðsíða 5

Æ G I R
59
Gunnar Rollefsen:
Er síldveiáitímabilið viá Noreg aá enda?
Siðustu fregnir frá Noregi herma, að ástæða sé til að æ.tla, að sildar-
aflinn i ár við Noregsstrendnr verði um S milljónir hektolitra og verðmæti
/>essa fengs muni nema um 250 millj. norskar krónnr. Er J)etta síldarmagn
rösklega 40% nmfram j>að, sem veiðzt hcfnr i meðalaflaári. Fyrirsögnin
á þessari grcin mun ]>vi þykja stinga nokkuð í stúf við það, sem átt hcfur
sér stað í síldveiðum Norðmanna i vetur. En hún birtist eigi að siður ný-
lega i blaðinu „Fiskaren“ og er eftir Gunnar Rollefsen fiskifræðing, þann
manninn, sem veitir norskum hafrannsóknum forstöðu. Dálitlum kafla
framan af greininni er sleppt hér, þvi að þar er fjallað um sama efni og
er i grein þeirn eftir dr. Kr.
„Hvað er hægt að segja um norsku síld-
veiðitímabilin? Yið vitum, að norska sildin
er ekki síður duttlungafull en sú sænska
og að síldveiðin hjá okkur einkennist af
sérstökum tímabilum eins og hjá Svíum.
Engin gögn höfum við i höndum til að
greina síldveiðitimabilin svo langt aftur i
timann eins og Svíar geta. Við vitum þó, að
aflatímabili lauk um 1570 og annað hófst
nálægt 1600. Það stóð yfir í hér um l)il
hálfa öld. Næsta tímabil hófst um 1700 og
slóð til 1784, síðan kom tímabil, sem varði
frá 1808—1875 og það aflatimabil, sem enn
stendur vfir, byrjaði um 1885.
Berum við saman mismun norsku og
sænsku timabilanna sjáum við, að þau
norsku standa yfir 50—80 ár, en þau
sænsku eru styttri, eða 20—60 ár.
Tímabilin hjá báðum þjóðunum eru það
löng, að verksmiðjur og heil þorp geta ris-
•ð upp og grundvallast á síldveiðum, afi,
faðir og sonur geta sem sagt stundað veið-
ar á sama tímabilinu. Það er því ekki nema
eðlilegt að fólk ætli, að síldveiðin haldist
óbreytt um alla framtíð úr því að lnin
hefur gert það í 30—60 ár.
Þrjár kynslóðir, hver fram af annarri,
geta lifað óttalaust í þessari trú, en fjórða
kynslóðin vaknar einn góðan veðurdag við
Andersen, sem birtist i siðasta tbl. Ægis.
það, að aflatímabilinu er lokið og við blasir
óvissa um afkomuna í náinni framtið.
Ef við treystum okkur nú til þess að
spyrja: Er núverandi síldveiðitímabili við
Noreg að ljúka?, velcur sú spurn áreiðanlega
ógeðþekkar hugsanir, sem margir munu vilja
leiða hjá sér með þeirri skýringu, að hér
sé um þrugl eða heilaspuna að ræða. En
þrátt fyrir það ætla ég, að það sé mjög
nauðsynlegt að ræða þessa spurningu.
Sé athugað, hvernig norsku og sænsku
síldveiðitímabilin hafa verið, kemur í ljós,
að sænsku tímabilin hafa ætíð verið á milli
þeirra norsku. Sænsku timabilin virðasl
jafnan bafa byrjað, þá er þau norsku hafa
verið að fjara út, og þau virðast ætíð hafa
endað áður en síldveiðin við norsku strönd-
ina hófst að nýju.
Hvað er það, sem réttlætir að spurt sé,
hvort núverandi síldveiðitimabili við Noreg
sé að verða lokið?
1 fyrsta lagi vituin við það, að gömlu
norsku síldveiðitimabilin hafa staðið yfir í
50—80 ár og það tímabil, sem nú stendur
yfir, hefur vai'að 60—70 ár. I öðru lagi er
nú byrjuð mikil síldveiði við Buhuslán, en
síldargöngur þangað liafa alltaf áður reynzl
viðvörun um það, að norsku síldveiðitíma-
bili væri að ljúka.