Ægir - 01.03.1948, Page 25

Æ G I R
79
bætt því vnð, að við höfum fengið ujiplýst,
að veiði þessara ára var sem hér segir:
Árið 1926 voru notaðar 24 vélar-doríur.
Er þær voru að fiska, reyndu þær ætíð að
forðast þá staði, þar sem þorskur reyndist
'era fyrir, þar sem ætlun þeirra var að
veiða lúðu. f>að veiddust 1300 smál. af
lúðu. Af þorski voru flött og söltuð 300
smál. Það er liklegt, að hinn verkaði fiskur
hefði numið mörgum sinnum 1300 smál.,
ef bátarnir hefðu verið að veiða þorsk.
Árið 1927 veiddu þær 40 doríur, sem
notaðar voru, 3000 smál. af lúðu. Auk þess
var mjög mörgum smál. kastað daglega
vegna þess, að fiskurinn var of grófur eða
ónóthæfur af öðrum ástæðum. Enginn
þorskur var hirtur, þótt kynstur af þessari
fisktegund væri fyrir hendi eins og 1926.
Árið 1928 voru um það hil 60 doríur,
og um það bil 56 af þeim voru notaðar
við veiðina. Veiðin varð um 4000 smál. af
lúðu og um 300 smál. var kastað. Allt var
gert, sem hægt var, til að komast bjá því
að veiða þorsk, en þrátt fyrir það varð að
kasta heilmiklu af honum. Um það bil 800
-—900 smál. af söltuðum þorski voru flutt
heini frá miðunum.
Á fyrsta og öðru árinu hélt lúðan sig
mest efst uppi á grunnunum, en síðasta
árið var hún aðallega í höllunum á 80—100
faðma dýpi. Meðalþungi hverrar lúðu, er
veiddist þessi þrjú ár, var 18—20 kg; ef
til vill örlitið lægri síðasta árið."1)
Eg er ekki á því, að heiti Golfstraums-
sjórinn brjótist inn yfir grunnin út af
Eystribyggð og fylli firðina þar með heit-
11 ni Golfstraumssæ. Þar á móti er líklegt,
að sjórinn blandist eitthvað, fjTst og fremst
vegna strauma flóðs og fjöru o. fl. En það
er gefið mál, að þegar íslaust er orðið út
af Eystribyggð, hlýtur sólarhitinn að áorka
miklu til að hita upp hin efri lög sjávarins
svo langt í suðri. En annað mál er það,
1) IJýtt úr Conseil permanent international pour
1 exploration de la mer, Rapports et Procés-ver-
l>aux des réunions, volunie LVI.
að flestir firðirnir í Júliönuvonarhéraði eru
svo djúpir allt út að hafdjúpinu, að Golf-
straumssjórinn flýtur inn í þá undir Aust-
ur-Grænlandsstraumnum, og eru þeir því
með volgum sjó er komið er niður á 200
metra dýpi. Þessar löngu greinar úr heita
sjónum hljóta að verka í þá átt, að hita
Austur-Grænlandsstrauminn að neðan og
blanda honum Golfstraumsvatni. Þannig
mun standa á því, að þorskveiði er i Júlí-
önuvonarhéraði stunduð allt árið. En fyrst
þorskur heldur sig í volga botnsstraumn-
um í Júlíönuvonarhéraði og út af því, hví
skyldi hann þá ekki gera hið sama í álun-
um milli grunnanna norðar og í vesturhöll-
um þeirra þar? Það er algild regla, að hvar
sem lífsmöguleikar eru á þessari jörð og
hægt er að komast að því nota þá, þar
eru þeir notaðir. í áðurnefndum „Rapports
et proeés-verbaux des réunions“, vol LXXII
(1931) segja þeir Adolf S. Jensen og Paul
M. Hansen, að þorskmergðin sé nú orðin
svo mikil „að þorsktorfanna hafi einnig
orðið vart í hinum djúpa sæ fjarðanna og
hinum löngu álum fram úr þeim, og hann
gengi upp að ströndinni þegar í marz og
apríl og hleypti af stað fiskveiðum og at-
vinnu“. Á Öðrum stað í sömu ritgerð segja
Jiessir síðastnefndu höfundar: „Það er vel
kunnugt, að þorskurinn gengur heldur seint
upp á grunnin í Suðurbotni, Jietta frá byrj-
un júní til loka þess mánaðar eða byrjun
júlí. Að hann hlýtur að koma fyrr að næsta
nágrenni við grunnin er augljóst af þeirri
slaðreynd, að í rannsóknarför „Dönu“ í
júní 1925 fundu þeir hrogn, augljóslega
nýgotin, yfir og rétt fyrir utan grunnin,
en enginn þorskur fannst á grunnunum.
Samt veiddust nokkrir Jiorskar á suðurbrún
Litla lúðug'runns, sem höfðu í maganum
d júpsævarfisk (scopelidis) og höfðu
þannig augljóslega gengið úr miklu
dýpi upp á Iirúji grunnsins. Enn frem-
ur mætti vísa í fiskitilraun vélbáts
á Rangafjarðargrunni 11. júní 1927 er
ekki varð var við fisk á 50 föðmum og
grynnra, en á .sama tíma fékk „íslands
Falk“ mikinn afla á ca. 90 faðma dýpi“,