Ægir - 01.10.1979, Qupperneq 30

Hvalveiði við ísland 1891-1915.
Uppbyggingin byrjar um 1900 við Austurland, en
strax 1904 er farið að sækja á fjarlæg mið.
1903-1904 er farið að draga úr veiðinni við Aust-
firði og jafnframt fækkar steypireyði í aflanum.
Steypireyðurin er þá afurðamesti hvalurinn og
því eftirsóttastur. En nú er farið að sækja á
fjarlæg mið, suður með Austfjörðum og norður að
Langanesi og jafnvel til Vestmannaeyja og Gríms-
eyjar. En sífellt dregur úr veiði þrátt fyrir endur-
bætta tækni og fjölgun veiðiskipa. Gleggstar
skýrslur eru til um veiði og afurðir frá stöð
Elleffsens í Mjóafirði og eru hér birtar nokkrar
þeirr^.
Uppbyggingin byrjar við Austfirði um 1900 og
strax 1903-1904 er farið að sækja á fjarlæg mið.
1912 til 1915 er öllu lokið. Þetta hvalveiðitíma-
bil, sem hófst um 1882 og stóð til 1912-1915
virðist því hafa staðið í um 30 ár í tveimur áföngum.
Fjöldi Lýsis- Hvalir
Ár Bátar hvala tunnur á bát a ba
1891 8 206 8.300 26 1.038 1.054 1.040 1.440 1.818 1.833
1892 11 316 11.600 29
1893 15 505 15.600 34
1894 15 523 21.600 35
1895 16 768 29.100 48
1896 18 792 33.000 44
1897 18 uppl- vantar 1.600 1.609 1.461 1.459 1.333 1.200 1.111 1.480 864 1.370 969 1.060 706 673 305 301 522 429
1898 21 796 33.600 38
1899 23 868 37.000 38
1900 23 823 33.600 36
1901 27 1.192 39.400 44
1902 30 1.305 40.000 43
1903 30 1.257 36.000 42
1904 27 983 30.000 36
1905 25 1.041 37.000 42
1906 1907 25 25 650 843 21.600 34.200 26 34
1908 29 761 28.100 26
1909 30 947 31.700 32
1910 32 649 22.600 20
1911 22 428 14.800 19
1912 20 152 6.100 8
1913 13 123 3.914 9
1914 5 35 1.565 7
1915 4 54 1.715 13
Alls 16.017 hvalir.
Þegar hér er komið tekur hvalveiðin miklum
breytingum. Nokkrir hinna eldri hvalveiðimanna,
þar á meðal frá fslandi, færa sig nú til annarra
heimsálfa. Fleiri þjóðir hafa öðlast þekkingu og
reynslu í hvalveiðum og veiðarnar hefjast víða uru
Suðurhöf: við Afríkustrendur, Ástralíu, frá Japan.
Falklandseyjum, Kyrrahafsströnd Ameríku og
víðar.
Er það mikil saga sem ekki verður rakin hér.
HEIMILDIR:
Sigurdr Risting: Av hvalfangstens historie 1922-
Johan Hjort: Fiskeri og hvalfangst 1902.
Bjarni Sæmundsson: ísafold 1903.
602 — ÆGIR