Ægir - 01.01.1983, Qupperneq 16

Skömmu eftir mitt þetta ár var gripið til ráðstaf-
ana, sem í reynd voru of seint á ferðinni og duga
skammt, enda gengu þær mun skemur en a.m.k.
hluti ríkisstjórnarinnar vildi og taldi æskilegt.
Raunar var um uppsafnaðan vanda að ræða að
hluta. Þetta er auðsætt þegar litið er á lausa-
fjárstöðu fyrirtækja og sjóða. Of lengi var
reynt frá árinu 1980 að halda gengi krónunnar
stöðugu og treyst á vaxandi afla og áframhaldandi
hagstæð ytri skilyrði, án þess að gripið væri til
nægilegra hliðarráðstafana, þannig að þenslan í
hagkerfinu minnkaði.
Þegar litið er til baka, má segja, að slikar nauð-
synlegar ráðstafanir ef gerðar hefðu verið, hefðu
reynst auðveldari, vegna þess góðæris, sem þá
ríkti.
Öllum hugsandi mönnum ætti að vera orðið
ljóst, að gengissig eða beinar gengisbreytingar eru
einungis bráðabirgðaúrræði og leysa ekki vanda til
lengri tíma á meðan við ekki rjúfum vítahring
verð- og kauptrygginga.
Vegna þess að skattamál voru ekki tekin til sér-
stakrar meðferðar á 40. Fiskiþingi, leyfi ég mér að
endurtaka hér hluta þess, sem sagt var um þau mál
í skýrslu minni þá:
,,Nú geta fyrirtæki lagt 25°7o af hagnaði í vara-
sjóð. Af afganginum greiðist 65% i skatt. Fyrir-
tæki, sem ekki skila hagnaði vegna reksturserfið-
leika greiða ekki tekjuskatt. Einnig kemur upp-
safnað tap fyrri ára til frádráttar skatti hjá öllum
fyrirtækjum. Aðstöðugjald verður að greiða,
hvort sem fyrirtæki skilar hagnaði eða um tap-
rekstur er að ræða. Um eignaskatt er það að segja,
að hann er nú reiknaður af fasteignamati eigna,
sem er orðið langt umfram söluverð t.d. fisk-
vinnslustöðva.
Ég vil leggja til við þá nefnd, sem fær til umfjöll-
unar afkomu sjávarútvegsins, að hún athugi hvort
ekki sé rétt að leggja til og leggja áherslu á, að
tekjuskattar verði lækkaðir verulega, og að
aðstöðugjald verði lagt niður, því að það er ekkert
annað en eignaupptaka. Eignaskatta í núverandi
mynd verður líka að skilgreina sem eignaupptöku,
bæði atvinnuhúsnæðis og ibúða. Þessu þarf að
breyta.
Nú eru vextir af bankainnstæðum og almennum
skuldabréfum skattfrjálsir. Arður af hlutabréfum
er hinsvegar skattlagður. Þetta verkar þannig, að
fólk vill heldur eiga fé i banka, heldur en að leggja
fé í fyrirtæki. Þessu þarf að breyta, þannig að fólk
finni hag i því að leggja fé sitt í atvinnurekstur.
Þá má minna á, að víða erlendis eru felldir niður
skattar eða verulega skattaívilnanir veittar þeim
einstaklingum, sem leggja fé sitt í áhættusaman
rekstur, eins og það er gjarnan nefnt.“
Um selveiðar get ég verið fáorður. Öllum sem
hér eru staddir, er kunnugt um þá starfsemi, sem
fram hefur farið á þessu ári að tilhlutan samtaka
framleiðenda og viðleitni til að halda selastofn-
inum hér við land í skefjum. Öllum sem starfa við
sjávarútveg er einnig fullkunnugt um hvaða ástæð-
ur liggja þar að baki.
I þessu sambandi vil ég því aðeins koma með til-
vitnun úr ritstjórnargrein í Ægi, 9. tbl. 1982:
„Stjórn Fiskifélagsins samþykkti á fundi í janú-
ar á þessu ári, að sendir skyldu menn útaf örkinni
til að kanna þessi mál í Noregi og á Nýfundna-
landi, enda einna mest stundaðar selveiðar þaðan á
norðanverðu Atlantshafi. Fiskifélagið hefur haft
allmikil afskipti af selveiðum og hefur Fiskiþing
jafnan hvatt til þess, að selastofninum verði haldið
innan skynsamlegra marka með tiltækum ráðum.
Má og í þessu sambandi minna á, að sett var á
laggirnar sérstök selanefnd á árinu 1974 að frum-
kvæði stjórnar félagsins og með samþykki sjávar-
útvegsráðherra til að kanna fjölgun og útbreiðslu
sels og fæðuval, svo og samband sníkjudýra og sels.
í nefnd þessari áttu sæti fulltrúar framleiðenda
sjávarafurða, svo og frá Rannsóknastofnun fisk-
iðnaðarins, Búnaðarfélagi íslands og Náttúru-
verndarráði. Formaður nefndarinnar var tilnefnd-
ur af Fiskifélaginu.
Áþekkar athuganir og nefnd þessi stóð að hafa
farið fram bæði í Noregi, á Bretlandseyjum, eink-
um við norðanvert Skotland og í Kanada.
Niðurstöður þessara rannsókna eru samhljóða:
a) Ef selurinn er látinn óáreittur fjölgar honum
mjög, allt að 5—6% á ári.
b) Hann etur mikinn fisk.
c) Staðfest er, að selurinn er hlekkur i lífkeðju
sníkjudýra.
I beinu framhaldi af störfum selanefndar tóku
samtök framleiðenda sjávarafurða höndum saman
um aðgerðir til að hefta enn frekari fjölgun sela,
og draga þannig a.m.k. úr þeim vanda, sem við er
að glíma.
Allhart hefur verið deilt á þessa starfsemi, oftast
af þeim, sem þessum málum eru lítt kunnir og hafa
4 — ÆGIR