Ægir - 01.12.1985, Qupperneq 20

því sé verið að festa varanlega í
sessi lífshættulega miðstýringu,
sem muni, þegar fram líða stund-
ir, hneppa sjávarútveginn í skrif-
ræðis- og miðstýringarfjötra, er
nær ógerningur sé að komast úr.
Ráðherrar koma og ráðherrar
fara. Þó að núverandi sjávarút-
vegsráðherra njóti fyllsta trausts
míns í þessum efnum sem öðrum,
þá hefég ekki minnstu hugmynd
um, hver sitja muni í hans stól að
sex mánuðum liðnum. Aðals-
merki lýðræðis er, að minnihluti
verðurað sætta sig við vilja meiri-
hluta og hlíta honum. Ég tel
sjálfur, að aflakvótakerfið njóti
yfirgnæfandi meirihlutafylgis
a.m.k. fram á næsta ár. Allt of
mikið af dýrmætum tíma okkar,
sem í greininni störfum, svo og
sjávarútvegsráðherra og ráðu-
neytis hans, hefur farið í karp um
þetta mál. Meðal annars þess
vegna hafa afkomumál greinar-
innar fallið í skuggann. Ég tel því,
að á þessu þingi eigum við að ein-
beita okkur að afkomumálum
sjávarútvegsins og gera í alvöru
tilraun til að endurreisa reisn
hans og virðingu. Þjóðin verður
að skilja á hverju hún lifir.
Ríkisstjórn Steingríms Her-
mannssonar gerði í upphafi
starfsferils síns heiðarlega og ein-
læga tilraun til að leggja verð-
bólgudrauginn að velli. Þeim
aðgerðum hlutu að fylgja miklar
fórnir. Stjórnin naut næreinróma
fylgis þjóðarinnar í þeirri orrustu.
Landsmenn vissu mætavel, að
óðaverðbólga, sem komin var
hátt á annað hundrað prósent,
hlaut að leiða þjóðina til glötunar
og að allsherjar hrun og stöðvun
atvinnuveganna blasti við. Ríkis-
stjórnin fékk þá upp í hendurnar
tækifæri, sem engin stjórn önnur
í sögu lýðveldisins hefurfengið.
Að mínu mati voru meginmis-
tökríkisstjórnarinnarþau, aðtaka
ekki allar vísitölur úr sambandi
um leið og kaupgjaldsvísitöluna.
Þessar ráðstafanir allar urðu að
gilda minnst til tveggja ára. Eftir
tveggja ára verðbólgulaust eða
verðbólgulítið tímabil, var svo
vafalaust hægt að gefa vexti
frjálsa svo og verðlag. Samfara
þeim mistökum, sem þarna voru
gerð, hélt stjórnin áfram að taka
erlend lán til ýmissa óarðbærra
gæluverkefna. Með þessum að-
gerðum samvirkum, skapaðist sú
spenna í samfélaginu, sem nú
geturallteins leitttil nýs óðaverð-
bólgutímabils. Verðbólgan í dag
er um 40% og 4% vaxtahækkun
á vegum hins opinbera á næsta
leiti. Vitanlega fer hún öll beint út
í verðlagið og er nýtt eldsneyti til
að æsa verðbólgubálið enn að
mun. Til að sanna mál mitt les ég
hér upp rammagrein úr dagblað-
inu Tímanum frá 7. nóvember sl.
með leyfi fundarstjóra:
„Á miðju ári námu erlendar
lántökur frá áramótum - lang-
tíma- og skammtíma — sam-
tals 5.791 millj. króna nettóá
móti 2.393 millj. á sama tíma
1984. Aukningin er 142%
milli ára. Vaxtagreiðslur af
erlendum langtímalánum á
sama tíma námu 2.985 millj.
(um 3 milljörðum) króna, en
það samsvarar t.d. rösklega
fjórðungi af heiIdarútflutningi
sjávarafurða á sama tímabili.
Að frádregnum 325 millj.
króna vaxtatekjum eru nettó
vaxtagreiðslur á tímabilinu
2.660 millj., sem er um 15%
eða 445 millj. krónum hærri
upphæð en á sama tíma árið
1984, allt reiknað á sama
gengi bæði árin.
Framangreindar upplýs-
ingar koma fram í Hagtölum
Seðlabankans um þróun utan-
ríkisviðskipta. Um 449 millj.
króna halli á vöruskiptajöfn-
uði landsmanna eftir fyrstu
sex mánuði ársins sýnist smá-
ræði miðað við 2.858 millj.
króna halla á þjónustujöfn-
uðinum á sama tíma. En sá
halli er mjög nálægt að nema
sömu upphæð og vextirnir.
Að vaxtagjöldum og tekjum
slepptum næmi halli á þjón-
ustujöfnuði aðeins 240 millj.
krónum í júnílok s.l.
Langtímalán erlendis á
miðju árinu voru orðin 2.769
millj. króna, sem var 715
millj. umfram afborganir
erlendra lána á sama tíma.
Áætlað er að langtímalán á
árinu muni nema 7.800 millj.
króna, eða 3.300 millj. kr.
umfram afborganir af erlend-
um langtímalánum. Erlendar
skuldir í árslok mundu þá
nema 58.000 millj. króna,
eða rúml. 240 þúsundum
króna á hvern landsmann.
Þess utan var á fyrra helm-
ingi ársins búið að taka 5.076
milljónir kr. í erlendum
skammtímalánum á móti
1.540 millj. króna á sama
tíma árið áður. Af þessum
rösklega 5 milljarða skamm-
tímaskuldum voru um 2.400
millj. króna vegna fjármögn-
unar bankanna á afurðalán-
um.
Samkvæmt framangreind-
um tölum var viðskiptajöfn-
uður óhagstæður um 3.307
millj. króna á fyrra helmingi
ársins (erlendu skammtíma-
lánin eru ekki talin með), eða
sem svarar tæplega 15% af
heildar útflutningstekjum á
sama tíma. í nýlegri Þjóðhags-
spá er gert ráð fyrir 5.100
millj. kr. viðskiptahalla á
árinu öllu. En til þess að hann
verði ekki meiri þarf hagstæða
þróun á síðari helmingi ársins
að áliti Seðlabankans." Til-
vitnun lýkur.
690-ÆCIR