Ægir - 01.08.1992, Blaðsíða 6

398
ÆGIR
8/92
Arthur Bogasorr.
Hreint haf
Þær fréttir er bárust okkur fyrir
stuttu þess efnis að hafið í kring-
um landið okkar væri nær ó-
mengað og með því hreinna er
gerist á jarðkringlunni eru afar á-
nægjulegar.
Kvíðvænlegt er þó að á sama
tíma standa jafnvel nágrannar
okkar í Evrópu frammi fyrir ótrú-
legum vandamálum á þessu sviði
og ekki séð hvernig úr má bæta.
Hreint haf er ein af frumfor-
sendum góðra lífskjara á íslandi.
Ekki hefur það aðeins líkurnar
með sér til að ala fleiri og heil-
brigðari fiska heldur eru sölu-
markaðir sjávarafurðanna jafn
háðir því að hreinleiki hafsins
haldist.
Hafið er ein stærsta matarkista
jarðarinnar og gegnir veigamiklu
hlutverki hvað varðar eggjahvítu-
þörf mannkyns. Sé kjöt- og
fiskneyslan lögð saman er um
þriðjungur fæðunnar fiskur.
Árlega eru veidd um 80 til 90
milljónir tonna af fiski og skeldýr-
um. Það er þó stutt síðan að mað-
urinn hóf svo öfluga sókn f þetta
gríðarlega matforðabúr og nægir
að benda á að magnið hefur nær
fimmfaldast á síðastliðnum fjórum
áratugum sem sótt er í greipar
Ægis.
Langstærstur hluti alls þessa
aflaertekinn innan lögsögumarka
strandríkja, eða um 90 til 95%-
Það hefur verið máltæki hér-
lendis að lengi taki sjórinn við.
Sú gífurlega aukning í veiðum
sem nefnd er hér að framan sýnú
að þetta máltæki á sér einnig sto
í öfugri merkingu og þjóðir heim5
hafa litið svo á að lengi mætti úr
sjónum taka.
Ósamræmið í umgengn'
mannsins við þessa dýrmætu
matarkistu er því með ólíkindum-
Annars vegar hefur hafió veri
notað til losunar úrgangs af öl u
tagi og hins vegar mikið magn
fæðu sótt í það á sama tíma.
Slíkt stenst ekki til langframa-
Þjóðir heims standa því framm1
fyrir tveimur megin viðfangsetn
um sé það ætlun þeirra að hal 3
hafinu við sem ríkulegum t'æðu
gjafa: hætta að nota hafið sem
ruslakistu og ná valdi á gríóarlegri
sókn í lífríki þess.
Hafréttarsamningur Sameinu
þjóðanna er án efa merkilega5 £
skjal okkar tíma í viðleitni þj°
anna til að nálgast þessi viðfangs
efni. ■.
Þar er ítarlega rakin ábyr§ '
réttindi og skylda þjóðanna
vart hafinu, þeim dýrastofnum e
það byggja ásamt hafsbotninu^
og þeim auðlindum er undir i01
um kunna að leynast. ^
Þrátt fyrir að enn vanti nok u^
á að allar þjóðir heims hafi
stafi sína við Hafréttarsamningin
er almennt litið á hann sem a'