Tímarit lögfræðinga - 01.10.1956, Page 55

verðra eða fjarstæðra úrslita, er því aðeins talin rétt, að
miðað sé við það ástand sem var, þegar lögin voru sett.
Það, sem kalla má „ex post facto“ fjarstæðu er því þýð-
ingarlaus þáttur skýringarinnar, þegar dómur er kveðinn
upp. Samkv. þessu er það þá hlutverk Parlamentsins að
rétta lögin, þegar atvikum er háttað eins og að framan er
rakið.
II.
Perry v. Thomas Wrigley Ltd. (1955).
Málið hefur að vísu enga nýja lagareglu að geyma. En
það sýnir, að er meta skal varúðarskyldu þá, er á umráða-
manni fasteignar hvílir gagnvart þeim er þangað koma,
þá þarf ekki að leyta mælikvarðans í nákvæmlega fræði-
legum reglum, heldur má nota eðlisrök.
Málsatvik voru þessi: Stefndu höfðu með höndum við-
gerð á vegi og þurfti í því skyni að grafa ræsi í hann. Við
enda ræsisins var brunnur 20 feta djúpur. Girðing var
þeim megin ræsisins sem gagnstétt var. Hinum megin var
tálmun, nokkru lægri en girðingin, úr plönkum og skólp-
rörum. Stefnandi, 8 ára barn, vissi að eigi mátti fara yfir
þessar tálmanir, en gerði það þó, datt ofan í brunninn og
meiddist.
Héraðsdómarinn taldi, að ef stefndu hefðu verið um-
ráðamenn (occupants) landsins, þá ætti barnið bersýnilega
engan bótarétt, þvi að þá hefði það verið í heimildarleysi á
þessum stað. En úr því að stefndu væru ekki umráðamenn,
þá yrði að skera úr málinu samkvæmt venjulegum reglum
um mat á varúðarskorti. Hann taldi og að ef brunnurinn
gæti talizt hafa aðdráttarafl fyrir fólk, en hættan af hon-
um jafnframt dulin barninu, þá gæti verið um að ræða
bótarétt því til handa, samkv. reglu er fram kæmi í dómi
í máli. Davis v. Demolition and Excavation Co. Ltd. (1954).
Hér væri málum á hinn bóginn svo farið, að barnið þekkti
hættuna af brunninum og að ekki yrði sagt, að brunnur-
Tímarit lögfrœðinga
215