Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.1980, Page 17

Tímarit lögfræðinga - 01.12.1980, Page 17
tekjutap. (Hvöss gagnrýni á notkun læknisfræðilegs örorkumats í skaðabótamálum kemur fram hjá Gunnari M. Guðmundssyni, bls. 51 o. áfr. Um þetta efni fjallar einnig Þórir Bergsson, bls. 20 o. áfr.). Töflur þær, sem til skamms tíma hefur verið stuðst við í læknisfræði- legu örorkumati, eru að stofni til frá því fyrir síðustu aldamót. Við gerð þeirra var miðað við áhrif líkamsspjalla á vinnugetu manna, sem vinna erfiðisvinnu. Síðan hafa orðið gífurlegar breytingar á atvinnu- háttum, og fer þeim mönnum, sem slíka vinnu stunda, hlutfallslega fækkandi. Skal hér aðeins minnt á, hve margir vinna nú við skrifstofu- störf og önnur störf, þar sem sköddun á útlimum og ýmis önnur var- anleg örkuml, sem metin eru til læknisfræðilegrar örorku, hafa engin áhrif á hæfni til tekjuöflunar. Þó að ekki væri til að dreifa þessum miklu breytingum á störfum manna, væri samt ærin ástæða til að draga í efa gildi læknisfræðilegs örorkumats við ákvörðun tekjutaps, því að sú stöðlun, sem í því felst að bæta fjártjón á grundvelli slíks mats, veldur því oft, að öryrkjar fá sömu eða svipaðar bætur, ef ör- orkustig er hið sama, þótt áhrif örorkunnar á tekjuöflunargetu séu mjög mismunandi eftir öðrum högum þeirra, svo sem búsetu, mennt- un og fyrra starfi. Nefna mætti fleiri rök gegn notkun læknisfræði- légra örorkumata í skaðabótamálum, en þess skal aðeins getið til við- bótar, að rannsóknir, sem gerðar hafa verið erlendis, benda til, að læknisfræðileg örorka hafi í fæstum tilvikum eins mikil áhrif á at- vinnutekjur tjónþola og örorkustig gefur til kynna. Rannsóknir sýna einnig, að mjög er mismunandi, hvort og að hve miklu leyti öryrkjar ná eðlilegum vinnutekjum eftir slys, sbr. t.d. könnun, sem danski lög- maðurinn Christrup greindi frá á norræna lögfræðingaþinginu í Kaup- mannahöfn 1963 (Christrup, bls. 3 o. áfr.). Það sem að ofan er rakið, hefur stuðlað að því, að nú er læknis- fræðileg örorka mjög á undanhaldi sem grundvöllur mats á tekjutapi. Með setningu norsku og sænsku skaðabótalaganna er farin önnur leið, nefnilega sú að miða skaðabætur fyrir varanleg líkamsspjöll við „f jár- hagslegt" örorkuhugtak (Norska: „ervervsmessigt invaliditetsbe- grep“. Sænska „ekonomiskt invaliditetsbegrepp". 1 Noregi var reynd- ar miðað við fjárhagslega örorku áður en almenn skaðabótalög voru sett þar í landi, sjá Innstilling frá maí 1971, bls. 12-13 og Nygaard, bls. 108). Með fjárhagslegri örorku er átt við þau áhrif, sem líkams- spjöll hafa á fjárhag tjónþola. Hafi líkamsspjöllin engin áhrif á tekj- ur tjónþola, er ekki um neina fjárhagslega örorku að ræða. Þegar ákveða skal skaðabætur fyrir tekjutap í framtíðinni er vitanlega ekki unnt að segja fyrir með neinni vissu um raunveruleg áhrif líkams- 211

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.