Tímarit lögfræðinga - 01.05.1985, Side 22

Norsk tirigsrett, bls. 354 o. áfr.).
Fr. Vinding Kruse taldi erfitt að greina milli sérstakrar sameignar
og sameignarfélags. Var niðurstaða hans sú, að sömu reglur giltu í
báðum tilvikum og skiptu þar mestu þær reglur, að sameigandi geti
ekki ráðstafað eða skuldfest sinn hluta í sameigninni óháð endurgjalds-
kröfum sameigenda út af sameigninni og að skuldheimtumenn út af
sameigninni eigi forgangsrétt til greiðslu krafna út af henni. (Sjá Fr.
Vinding Kruse: Ejendomsretten I (1951), bls. 379 o. áfr.). Ólafur
Lárusson var sömu skoðunar. (Sjá Eignarétt, bls. 71 o. áfr.).
W. E. v. Eyben hafnar þeirri skoðun Fr. Vinding Kruse, að í megin-
atriðum gildi sömu reglur um sameignarfélög og sérstaka sameign.
Torvelt hljóti að vera að setja fram sameiginlegar reglur um svo marg-
breytileg tilvik, er um geti verið að ræða, þegar sameignarfélög og
sérstök sameign eigi hlut að máli. Hann telur hins vegar ekki unnt að
aðgreina meginreglur með þeim hætti, að ákveðnar reglur eigi aðeins
við sérstaka sameign og aðrar reglur eingöngu við sameignarfélög. Að-
greining milli sérstakrar sameignar og sameignarfélags sé þannig ekki
gagnger. Höfundur viðurkennir, að dómvenja og álit fræðimanna hafi
ekki hvikað frá þeirri skoðun, að greina vei'ði milli sérstakrar sam-
eignar og sameignarfélags. Telur hann þá vænlegast að miða við, að
megineinkenni sameignarfélags sé sameiginlegur rekstur, er eigi varði
fyrst og fremst samskipti sameigenda innbyrðis. (Sjá v. Eyben: For-
muerettigheder (1983), bls. 93 o. áfr.).
Gomard telur sameign til sérstakrar sameignar, ef markmið hennar
er ekki virkur atvinnurekstur, heldur aðeins sameiginleg fjárfesting
í verðmæti, sem aðeins þarfnist almennrar gæslu og viðhalds. (Gomard:
Fogedret (1966), bls. 53).
Vagn Carstensen telur, að miða beri við þá skipan mála, sem sam-
eigendur hafi ákveðið. Þegar jafngóðum heimildum lendi saman við
þinglýsingu eða lausafé blandist saman fyrir tilviljun, sé um sérstaka
sameign að ræða. Þegar til sameignar sé stofnað með samningi, án
þess að tekið sé af skarið, hvort hún sé almenn sameign eða sérstök
sameign, beri að gera greinarmun á fasteignum og lausafé. Um lausa-
fé gildi sú frávíkjanlega regla, að sameignin sé almenn. Fasteignir
séu hins végar sérstök sameign, a.m.k. í þeim tilvikum, er hver sam-
eigandi hafi afsal fyrir sínum hluta. (Sjá Illum: Dansk tingsret (3.
útg.), bls. 120-121 og 144-145).
Víða í erlendum rétti þekkist aðgreining milli sameignarflokka, sem
er sambærileg við skiptinguna í almenna sameign (eða sameignarfélag)
og sérstaka sameign.
16