Tímarit lögfræðinga - 01.05.1985, Blaðsíða 57

félagi nokkru, sem ekki var sjálfstæður skattaðili, þégar salan fór
fram. Félagið hafði verið sjálfstæður skattaðili, en fullnægði ekki
lengur skilyrðum til þess og var reksturinn skattlagður hjá eigendum
gjaldárið 1980. Deilt var um það, hvort fara skyldi með söluna sem
sölu á eignarhluta í félaginu, sbr. 18. gr. 1. nr. 75/1981. Kærandi
krafðist þess, að úrskurðað yrði, að hann hefði „selt sinn hluta af
vélurn og áhöldum X s.f. og að fyrning söluhagnaðar verði leyfð, sbr.
11. og 13. gr. laga nr. 75/1981.“ Auk breytinga á uppgjöri söluhagn-
aðarins var þess krafist, að notkun heimilda 13. gr. 1. nr. 75/1981 yrði
leyfð, þ.e.a.s. fyrning á móti söluhagnaði og frestun skattlagningar
hans. 1 niðurstöðu Ríkisskattanefndar í úrskurði þessum segir m.a.
svo: „Áminnst sameignarfélag var eigi sjálfstæður skattaðili og eiga
þá ákvæði 18. gr. laga nr. 75/1981, um tekjuskatt og eignarskatt, ekki
við hvorki samkvæmt orðum sínum, lagasamræmingu, tilgangi né for-
sögu, sbr. í þeim efnum 1. mgr. E-liðar 1. mgr. 7. gr. laga nr. 68/1971,
um tekjuskatt og eignarskatt, svo og greinargerð í frumvarpi fyrir
nefndri 18. gr. Er því fallist á það með kæranda að um hafi verið að
ræða sölu á hlutdeild hans í eignum félagsins og fer því um ákvörðun
og meðferð söluhagnaðar eftir ákvæðum laga nr. 75/1981, um tekju-
skatt og eignarskatt, um hagnað af sölu lausafjár.“
VIII.
SKATTALEG ÁHRIF SJÁLFSTÆÐRAR SKATTSKYLDU
SAMEIGNARFÉLAGA.
Eins og áður hefur verið vikið að, sbr. I. kafla hér að framan, er
sá reginmunur almennt á skattalegri meðferð sameignarfélaga, eftir
því hvort þau eru sjálfstæðir skattaðilar eða ekki, að í fyrra tilvikinu
er skattlagningin bundin við félagið sjálft á grundvelli sjálfstæðra
skattskila þess eins og hjá öðrum lögaðilum. I síðara tilfellinu gufar
félagið nánast upp og eignir og tekjur þess skiptast til skattlagningar
milli félagsaðila. Fer þá um skattlagningu hlutdeildar í tekjum og eign-
um sameignarfélágsins eftir þeim reglum, sem hlutaðeigandi félags-
aðili sætir, en þær geta verið mismunandi, enda geta félagsaðilarnir
bæði verið menn og lögpersónur auk þess sem munur er á skattalegri
meðferð rekstrarforma, svo sem kunnugt er. I kaflanum hér á eftir er
gerð tilraun til þess með hjálp raunhæfrar úrlausnar að skerpa skiln-
ing á því, hvernig skattskil félagsaðila á hlutdeild sinni í sameignar-
félagi, sem ekki er sjálfstæður skattaðili, eru aðgreind og óháð hver
öðrum.
Rétt er að taka fram, að aðgreining sameignarfélaga eftir því, hvort
51