Tímarit lögfræðinga - 01.04.1988, Blaðsíða 32

í Danmörku. Skilyrðið um gagnkvæmni var fellt brott. Með lögum nr.
258/1976 var gr. 479 í RPL einnig breytt og eftir þá breytingu skal
dómsmálaráðherra ákveða, með hvaða skilyrðum erlendum dómum og
opinberum sáttum verður fullnægt í Danmörku.11)
Noregur viðurkenndi erlenda dóma til ársins 1915, en frá þeirn tíma
hefur það verið skilyrði viðurkenningar þar í landi, að til staðar sé
gagnkvæmur viðurkenningarsamningur milli Noregs og viðkomandi
erlends ríkis.12)
1 Svíþjóð og Finnlandi hafa erlendir dórnar almennt ekki réttar-
áhrif, nema því aðeins að fyrir hendi sé samningur við erlend ríki um
gagnkvæma viðurkenningu.13)
IV. ÞRÓUN VIÐURKENNINGARREGLNA EFTIR 1932.
Árið 1932 tóku gildi hér á landi lög nr. 30 frá 23. júní 1932 um
heimild fyrir ríkisstjórnina til þess að láta öðlast gildi ákvæðin í
samningi milli Islands, Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar
um viðurkenningu dóma og fullnægju þeirra. Meginefni samningsins,
sem undirritaður var í Kaupmannahöfn 16. mars 1932, er það, að að-
fararhæfir dómar, sem gengið hafa í einhverju samningslandanna,
skulu einnig vera bindandi og aðfararhæfir í hinum samningslöndun-
um, sbr. 1. og 4. gr. samningsins. Grundvöllurinn að gerð samn-
ingsins var gagnkvæmt traust samningsaðilja til réttarfars og dóm-
stóla hvers lands um sig. Var tilgangurinn með samningsgerðinni sagð-
ur sá að losa dómhafa, sem fengið hefði aðfararhæfan dóm í einhverju
landanna, við að þurfa að höfða nýtt mál, ef dómþoli hefði flust til
einhvers hinna landanna eða ætti þar eignir.14)
Þar sem samningurinn frá 1932 fól í sér viðauka við og breytingu
á gildandi íslenskum réttarheimildum um aðfararhæfi dóma, var hann
lagður fyrir Alþingi og samþykktur sem lög nr. 30 frá 23. júní 1932.14)
11) Dómsmálaráðherra hefur ekki enn sett reglur um viðurkenningu og fullnustu dóma
á grundvelli lagabreytingarinnar frá 1978. Ástæða þess mun fyrst og fremst vera sú, að
um viðurkenningu þeirra dóma, sem helst reynir á i dönskum rétti, þ.e. viðurkenningu
norrænna dóma og dóma frá löndum Efnahagsbandalags Evrópu fer eftir sérstökum
lögum. Sjá Torben Svenné Schmidt, áður tilvitnað rit á bls. 122.
12) Torstein Eckhoff, Sivilprosess. Osló 1971, bls. 127-128; Per Augdahl, Norsk Civilprosess.
Þrándheimur 1961, bls. 151. Skilyrðið um gagnkvæman viðurkenningarsamning kemur
fram í 167. gr. laga nr. 6 frá 13. ágúst 1915 (Tvistemálsloven).
13) Hjalmar Karlgren, Internationell privat- og processratt. Lundur 1960, bls. 186; Michael
Bogdan, Svensk internationell privat- og processratt. Lundur 1980, bls. 238.
14) Alþingistíðindi A-1932 (45. löggjafarþing), þingskjal 274, bls. 77.
26