Tímarit lögfræðinga - 01.04.1988, Blaðsíða 56

Ákvörðun um hafningu máls, 1. mgr. 119. gr.
Úrskurðir er varða vitni og vitnaskyldu, 4. mgr. 128. gr., 2. og 3.
mgr. 131. gr. og 3. mgr. 135. gr.
Úrskurðir matsdómara, 1. mgr. 143. gr.
Úrskurðir um atriði er í 145.-149. gr. greinir en þau varða skyldu
aðila til að leggja fram skjöl í dómsmáli, 151. gr.
Úrskurðir í eiðsmálum, 169. gr.
Úrskurðir um endurupptöku eiðsmála, 1. mgr. 170. gr.
Ákvörðun um réttarfarssektir, 2. mgr. 189. gr.
Ekki er að sjá að bein heimild til þess að kæra synjun dómara á
framlagningu gagna hafi verið að finna í eml., þótt kæruheimildirnar
væru víðtækar. En þess verður að gæta að kæruheimildirnar virðast
hafa verið skýrðar rúmri lögskýringu.
Er hér rétt að tilfæra forsendur í dómi Hæstaréttar 1952:411.
Kærður var til Hæstaréttar úrskurður héraðsdómara samkvæmt 120.
gr. laga nr. 85/1936 um öflun nýrra gagna í máli og þess krafist aðal-
lega að úrskurðurinn yrði ómerktur. í forsendum Hæstaréttar segir
svo: „Hvorki 120. gr. laga nr. 85/1936 né nokkurt annað lagaákvæði
heimilar berum orðum að kæra til Hæstaréttar úrskurð héraðsdóms
um öflun nýrra sakargagna. Eigi verður slík heimild heldur leidd af
neinu lagaákvæði né af almennum lagarökum. Ber því að vísa kæru-
máli þessu frá Hæstarétti."
Forsendur þessar verður að skilja svo að Hæstiréttur hafi talið að
kæru til dómsins mætti byggja á heimild í almennum lagarökum. Einn-
ig að lögjöfnun væri heimil.
1 Hrd. 1952:61 var felldur úr gildi úrskurður héraðsdómara um að
heimila framlagningu skjals, en þess ekki getið á hvaða heimild kær-
an byggðist.
I Hrd. 1960:575 var staðfestur úrskurður héraðsdómara um að
hafna kröfu stefnanda um að framlagning fjögurra skjala yrði ekki
leyfð. Kæruheimildar er ekki getið í dóminum. Hins vegar er sagt
í efnisskrá dómasafnsins að úrskurðurinn hafi verið kærður samkvæmt
151. gr. laga nr. 85/1936.
Reyndar er vandséð að beina heimild þessarar kæru hafi verið að
finna í 151. gr. eml. En hvað sem því líður verður að telja ljóst af
tveimur síðastnefndu dómum Hæstaréttar að hann hafi talið heimilt
að kæra til dómsins bæði heimild og synjun héraðsdómara á fram-
lagningu skjala í dómsmáli.
50