Ægir - 01.12.1994, Blaðsíða 38

MARS
/ I x\\
V •r. (< c V t 6 ) / \
/ wT-- S jj / f f
/ íNc— )! /
J — & l/ / /
/ / y / / y
M . J l /..? / M
J c
Cv Cá>
i
APRÍL
*XlL.
Mynd 11: Staðsetning toga íslenska flotans eftir mánuðum árið 1994.
Grænlandshafi hafi verið djúpkarfi.
Hér stöndum við frammi fyrir veru-
legu vandamáli: Hvað er úthafskarfi og
hvað er djúpkarfi? Vissulega skiptir
það miklu máli úr hvorum stofninum
er verib ab veiða. T.d. er annar, djúp-
karfinn, háður veiðitakmörkunum,
a.m.k. hjá íslendingum, en veiði hins,
úthafskarfans, er ekki takmörkunum
háð, þ.e. ekki ennþá, en að því hlýtur
að koma fyrr en síöar. Fyrir veiðarnar -
og reyndar afurðirnar líka - hlýtur það
að vera ákaflega mikilvægt að skilja
þessa tvo stofna að í veiði. En það er
hægara sagt en gert. Að vísu eru ýms
ytri einkenni, svo sem litarfar, sýking
og stærb, sem auðvelda aðgreiningu
þessara stofna þótt það verði ekki gert
eftir líkamsbyggingu. Sýni sem tekin
hafa verið af veiðieftirlitsmönnum um
borð í íslenskum veiðiskipum benda til
þess að aflinn hafi verið meira og
minna blandaöur, djúpkarfi og út-
hafskarfi. Við stöndum því frammi fyr-
ir ýmsum vandamálum hvað varðar
djúpkarfann:
1. Er blöndun á úthafskarfa og djúp-
karfa í Grænlandshafi og ef svo er, í
hve ríkum mæli?
2. Hver er útbreiðsla djúpkarfans í
Grænlandshafi?
3. Hvernig er göngum hans háttað?
4. Eru tengsl milli djúpkarfa í úthafinu
og djúpkarfa í köntunum eða er
djúpkarfinn í Grænlandshafi sér-
stakur djúpkarfastofn í úthafinu?
Hver eru þessi tengsl - ef þau eru
fyrir hendi?
langt SV í hafi en veiðarnar voru svo
teknar upp aftur í september en þá
miklu norðaustar sem m.a. rennir frek-
ari stoðum undir aö úthafskarfinn
gangi aftur NA-eftir þegar kemur fram
á haustið.
Fyrstu árin stunduðu abeins 8-12 ís-
lensk skip veiðarnar. Árið 1993 voru
þau orðin 16 en fjölgaði snarlega á
þessu ári (1994) í 25. Það eru einkum
stærri skip flotans, mest frystiskip, sem
hafa stundað þessar veiðar, aðeins eitt
þeirra var undir 500 tonnum áriö
1994. En upp á síðkastið hafa ísfisktog-
arar aukib sókn í stofninn.
Úthafskarfi/djúpkarfi
I mælingaleiðangri Bjarna Sæ-
mundssonar árib 1991 voru tekin fáein
djúptog, þ.e. tog dýpra en 500 m. í
þessum togum varð vart djúpkarfa sem
var jafnstærri en úthafskarfinn og lítið
sýktur. Árið eftir (1992) voru tekin
fleiri djúptog á ýmsum stöðum og
fékkst víðast djúpkarfi. Árið 1992 fóru
svo togarar að reyna dýpra en áður við
úthafskarfa og 1994 var svo komið að
samkvæmt veiðidagbókum var mikill
meirihluti toga tekinn á meira en 500
m dýpi. Má því ætla aö mikill hluti afl-
ans á úthafskarfaveiðum íslendinga í
Vonir standa til ab hægt verbi að
sinna fyrstu spurningunni á næsta ári.
Það myndi vissulega hjálpa mjög og
flýta fyrir niðurstöðum ef skipstjórar
skráðu rétt og samviskusamlega dýpt
toga og ef um verulegar dýpisbreyting-
ar eru aö ræða á togi. Til þess aö svara
annarri spurningunni þarf víðtækar
skipulagðar tilraunaveiöar í Græn-
landshafi. Til að svara þriðju og fjórðu
spurningunni, sem teljast verða afar
mikilvægar, þarf að gera kerfisbundnar
samhliða rannsóknir á djúpkarfa í út-
hafinu og í köntunum á mismunandi
tímum árs. O
38 ÆGIR DESEMBER 1994