Ægir - 01.01.1996, Blaðsíða 32

góð og stenst fyllilega samanburð við
danska vélstjóramenntun.
Ef við viljum flokka nám hér á landi
eftir því hvort það telst á háskólastigi
eba ekki og vélstjóranámið uppfyllir
skilyrði sem nám á háskólastigi þá
finnst mér fortakslaust að Vélskólinn
eigi að fá slíka viðurkenningu. Þetta
nám telur 208 einingar en almennt
stúdentspróf er talið að hámarki 140
einingar. En meginreglan er víst sú að
nám umfram stúdentspróf telst til náms
á háskólastigi.
Hvað varðar gagnkvæm atvinnurétt-
indi þá leggur IMO, Alþjóöasiglinga-
málastofnunin, sérstakt mat á þjálfun,
skólagöngu og menntun sem gengur
undi nafninu STCW-samþykktin.
ísland varð aðili að samþykktinni á
liðnu vorþingi og því fá okkar
vélstjórar STWC-stimpil í sín
atvinnuskírteini sem veitir þeim rétt til
starfa í löndunum sem eru aðilar að
STCW-samþykktinni. Réttindin eru því
í reynd alþjóðleg."
Hafa íslenskir vélstjórar fengið
samkeppni frá erlendum vélstjórum?
„Þab færist heldur í vöxt. Það vantar
alltaf vélstjóra og um þessar mundir er
t.d. ögn af færeyskum vélstjórum í
vinnu hérlendis enda eru Norður-
löndin sameiginlegur vinnumarkaður."
Umsóknir páraðar á bíómiða
Þó atvinnuleysi sé skráð 1% meðal
vélstjóra og fækkað hafi í vélarúmi er
alltaf ögn um undanþágur til þeirra
sem ekki hafa næg réttindi til
viökomandi starfa. Helgi segir að
undanþágum hafi fækkað verulega á
undanförnum árum.
„Þegar ég mætti fyrst á fund hjá
undanþágunefnd fyrir um 13 ámm var
þetta hálf losaralegt. Það voru engar
vinnureglur til og nefndarmenn
greiddu atkvæði með eða á móti, aö því
er virtist meira af tiiviljun en eftir
ákveðnum reglum. Umsóknareyðublöð
voru ekki til og ég man eftir umsókn
aftan á bíómiða. Fyrir vikið var engar
upplýsingar að hafa um fjölda
undanþága. Þetta hefur breyst mikið.
Það þarf aö uppfylla ákveðin skilyrði,
það fær enginn undanþágu nema hafa
„Það er mikil ábyrgð að
fara í verkfall og
vandaverk að Ijúika því
þannig að allir komist
heim með beint bak. Því
er áríðandi að menn ani
ekki út í slíkt í einhverri
vanhugsaðri vitleysu sem
ég held reyndar að ofoft
hafi átt sér stað og
deiluaðilar treyst á að
stjórnvöld myndu höggva
á hnútinn og leysa þá úr
prísundinni. Þetta er að
hverfa sem betur fer."
einhverja vélstjórnarmenntun og þetta
er í föstum skorðum og í ágætu sam-
starfi við útvegsmenn. Fyrir um 15
árum síðan var ástandið þannig að af
1.000 veittum undanþágum voru 750
til manna sem engin réttindi höfðu."
Helgi segist reyndar hafa nokkrar
áhyggjur af því hver áhrif fyrirsjáanleg
þensla í framkvæmdum hafi á þessi mál.
„Það á að fara að byggja álver og
stækka virkjanir og hver veit hvað.
Þetta þýðir aukin störf fyrir tækni-
menntaða menn, s.s. vélfræðinga. Þeir
verða sóttir út á sjó um borb í fiski-
skipin sem varla mega við því að missa
færa réttindamenn."
Deiluaðilar mega ekki treysta á
stjórnvöld
Stjórnvöld hafa oft gripið til þess ráðs
að setja lög á verkföll sjómanna. Dregur
það ekki úr baráttuþreki sjómanna?
„Síöasta verkfall leystu deiluabilar
sjálfir og ég held aö stjórnvöld hafi
áttað sig á því að þab er eina leiðin.
Lagasetning leysir aldrei neinn vanda
heldur slær vandanum á frest. Það sást
best í verkfallinu í sumar þegar var í
raun verið að leysa mál sem aidrei voru
leyst í verkfallinu þar á undan sem lauk
með lagasetningu.
Það er mikil ábyrgð ab fara í verkfall
og vandaverk að ljúka því þannig að
allir komist heim með beint bak. Því er
áríðandi að menn ani ekki út í slíkt í
einhverri vanhugsaðri vitleysu sem ég
held reyndar að of oft hafi átt sér stað
og deiluaðilar treyst á að stjórnvöld
myndu höggva á hnútinn og leysa þá
úr prísundinni. Þetta er að hverfa sem
betur fer."
Myndir þú þá telja friðvænlegt á
þessum vinnumarkaði?
„Ef tekst að leysa verömyndunar-
málin þá tel ég á heildina litið að
nokkuð friðvænlegt sé nema að
undanskildum hlutaskiptum vélstjóra,
sem ég minntist á áðan, sem verður
tekist á um í næstu samningum."
Meðal brýnni verkefna
framtíðarinnar
í síðasta tbl. Ægis var fjallaö um
hættur sem stebja að heilsufari vélstjóra
og dánarlíkur. Komu svartar niður-
stöður, sem þar voru kynntar, mönnum
á óvart?
„Já, ég tel það og finnst sýnt að þeim
málum verði ab sinna mun meira og
betur en hingað til hefur verið gert.
Þetta kallar á átak í fræðslu og
menntunarmálum á þessu sviði og
samstarf við aðrar stofnanir sem málið
varðar, s.s. Siglingamálastofnun, Slysa-
varnaskóla sjómanna o.fl. Þetta telst eitt
hinna brýnu verkefna framtíbarinnar."
Eitt af því sem Helgi telur að forysta
vélstjóra þurfi að taka á er ab bæta
ímynd stéttarinnar. Vélstjórar og
vélfræbingar hafi þá ímynd í hugum
fólks að þeir séu skítugir karlar með
tvist og skiptilykil sem vinni aðeins úti
á sjó.
„Vélstjórar starfa víða í samfélaginu
32 ÆGIR