Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1922, Side 9

7
um vjer búast við að verða fremur þiggjandi en veitandi
og í sumum fræðigreinum mun svo verða lengstum. En
þessi hluti starfs háskólans, að taka á móti áhrifum utan að
í mentum og vísindum, er þó næsta þj'ðingarmikill. Menn
hafa efast um, að það verk væri í góðum höndum hjá há-
skóla vorum, meira að segja látið í ljós, að í þessu efni
væri stofnun háskólans háskalegt afturfararspor, er horfði
til frekari einangrunar þjóðar vorrar í andiegum efnum en
áður hefði verið. Þá menn, er kveða vilja upp áfellisdóm
yfir liáskóla vorum á þessum rökum, vil jeg biðja þess, að
athuga fyrst vandlega hvernig menningarsambandi voru við
umheiminn hefir verið hagað hingað til. íslenskir námsmenn,
er utan hafa farið til þess að afla sjer menta, hafa um nokk-
urra alda skeið því nær undantekningarlaust Ieitað til eins
einasta háskóla. Sá háskóli er að vísu og hefir lengi verið
mjög merkur, en jeg vil fullyrða, að hverri þjóð sje það skað-
legt að sækja öll erlend menningaráhrif til einnar þjóðar.
Og jeg vil fullyrða, að oss íslendingum hafi verið su ein-
angrun til tjóns, að menning vor fyrir þá sök hafi orðið
hæði fáskrúðugri og ósjálfstæðari en ella mundi verið hafa.
Þeim, sem óttast það, að einangrun stafi af háskóla vorum,
vil jeg svara þessu: Háskólanum er það fullljóst að eitt af
aðalverkefnum hans er að halda uppi menningarsambönd-
um við önnur lönd, og hann hefir fullan vilja á að rækja
þá skyldu. Kennarar hans hafa fullan vilja á að fylgjast með
því, er gerist í fræoigreinum þeirra með menningarþjóðun-
um, og veita hingað öllum nýjum straumum í vísindum og
menlum, er þeir telja þjóðlífi voru og menningu til heilla.
Og háskólinn vonast til þess að geta sent árlega út í heim-
inn dálítinn hóp af efnilegustu námsmönnum sínum, að Ioknu
námi þeirra hjer, til þess að afla sjer frekari þekkingar og
hann vonar, að þeir menn fari víða, kynnist mörgu og flytji
heim með sjer úr þeim förum margar góðar og heillavæn-
legar nýjungar.
Jeg hygg þvi, að óttinn við það, að andleg einangrun hljót-
ist af háskóla vorum, sje ekki á rökum hygður. Jeg hygg, að