Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1959, Síða 17

15
eru, tala um það, að heimurinn fari versnandi, þá er það ekk-
ert annað en óbein viðurkenning á þvi, að þeim hafi sjálfum
fatazt og séu nú ekki lengur menn til þess að bæta úr mis-
tökum sinum. Sjálfsagt færi heimur versnandi við þvílíkar
ástæður. Hver ætti svo sem að bæta úr slíku? Auðvitað engir
aðrir en þið, sem ungir eruð. Þegar þið hafið lokið viðbúnaði
ykkar til náms og þroska, eigið þið fyrir höndum að reisa
merkið á ný, fylkja til nýrrar sóknar og varnar, gefa hinum
gamla, hrörnandi heimi svip nýrrar æsku, kraft nýrrar trúar,
djörfung nýrra hugsjóna. Megi sú vörn og sókn, sem ykkar ungu
krafta bíður, leiða til sigurs og blessunar fyrir land vort og þjóð.
Margir eru annmarkar þess mannlífs, sem þið búið ykkur
undir að taka þátt í, þegar dvöl ykkar hér er lokið. Takmark
allra vísinda er að finna sannleikann, innsta kjarnann í hverju
máli, hverju efni. Og enn gilda orð Krists: Sannleikurinn mun
gera yður frjálsa. Ég ætla, að sjaldan hafi meiri nauðsyn verið
en á vorum dögum, að menn gerði sér Ijósa þýðingu þessara
orða. Á öld skefjalausra flokkadrátta og áróðurs, sem þyrlar
glórulausu moldviðri sínu um allan heiminn, eru vegir sann-
leikans torfundnir og vandrataðir. Islenzka þjóðtrúin hermir
frá þvílíkum gerningaveðrum, er villtu mönnum sýn, svo að
þeir lentu á glapstigum. En hún hermir líka frá mönnum, sem
engin gerningaþoka gat villt, einhuga mönnum og djörfum,
sem blekkingin vann ekki á, af því að þeir vissu betur. Gætið
ykkar vel fyrir blekkingum, ef þið viljið vera frjálsir menn í
anda og sannleika. Sá sem er fangi blekkingar er ekki fær um
að rata réttar brautir. Hann er til þess eins hæfur að draga
vagn sinna eigin böðla, ánauðugur þræll þeirra- Vitið fyrir vist,
að ofar öllu moldviðri, ofar gerningaþoku dægurmálaáróðurs,
skín sól sannleikans, þekkingarinnar, ómyrkvuð, skín í gegnum
þetta allt, viðbúin að lýsa öllum, sem manndóm hafa til að
halda augum sínum opnum, vilja sínum vakandi, dómgreind
sinni heilli, viti sínu óbrjáluðu. Megi ykkur auðnast allt þetta.
Á vorum dögum er lærdómur nauðsynlegur til flestra starfa.
Hingað komið þið til þess að sækja ykkur lærdóm. En hversu
fast sem þið sækið lærdóminn, megið þið aldrei vanrækja að