Búnaðarrit - 01.01.1912, Síða 133
BÚNAÐARRIT.
129
Einna bezt er samræmiÖ hvað reksturskostnaðinn
snertir i búunum innan Smjörlúasambands Suðurlands.
En í þvi eru öll búin í sýslunum austanfjalls, að með-
taiinni Skaftafellssýslu. — I búunum i Smjörbúasam-
bambandinu er t. d. riómaflutnings-kostnaðurinn ekki
talinn með. Félagsmenn annasi þar sjálflr flutning
rjómans, án þess það komi reikningum búsins við.
Af þessum ástæðum, sem hér hafa verið nefndar,
er það meðfram. að þar sem getið er um reksturs-
kostnaðinn í aftasta dálki skýrslunnar, er að eins miðað
við smjörbúin í Sambandinu. Að öðru leyti tekur
skýrslan til allra þeirra smjörbúa, sem stofnuð hafa verið
og starfað hafa hin umræddu ár. Með reksturskostnaði
er ekki talinn útlendur kostnaður, svo sem sölulaun o. fl.
Samkvæmt skýrslunni heflr félögum smjörbúanna
einlæ^t heldur fjölgað, þegar öllu er á botninn hvolft.
En vitanlega hefir þeim fækkað í einstaka búi, en fjölgað
aftur í sumum. Sem dæmi má nefna, að Rauðalækjar.-
búið byrjaði með 24 félögum, en 1910 voru þeir 71.
Rangárbúið byrjaði með 48, en voru siðasta skýrsluárið
82. Og þegar Baugsstaðabúið byrjaði, voru félagar þess
50, en eru nú 88.
Kúgildatalan hefir einnig heldur vaxið í heild sinni.
Árin 1906—1908 er kúgildatalan að vísu lægri en hún
var 1905, en hækkar svo aftur. Lækkunin þessi árin
á rót sína að rekja til þess, að þá hætta margir í sum-
um smjörbúasveitunum að færa frá. Hins vegar heflr
kúgildatalan aukist til muna í mörgum búunum. Hjá
Fljótshlíðarbúinu heflr kúgildunum fjölgað um 150 frá
því það hófst, Baugsstaðabúinu og Rangárbúinu um 200,
Rauðalækjarbúinu um 260 o. s. frv. — Annars eru kú-
gildin flest hjá stóru búunum, eins og gefur að skilja.
Rauðalækjarbúið taldi, áiin 1904—1905 og 1909, um
500 kúgildi. Og Rangárbúið telur, 1910, um 570
kúgildi.
Getið skal þess til skýringar, að 15 ær eru lagðar
9