Búnaðarrit - 01.01.1912, Síða 143
BÚNAÐARRIT.
139
að þeir sé ánægðir með breytinguna. Fæstir af þeim
haía þó gert sér það reikningslega ijóst, hver ávinning-
urinn er við það að láta ganga með dilk, eða hvort
hann er nokkur. Trúað gæti eg því, ef það mái væri
rannsakað til hlítar, að hagurinn við það yrði víða minni
en margur hyggur. En annars fer það vafalaust eftir
hagagæðum heima og í afrétt, og öðrum ástæðum, hvað
bezt borgar sig i þessu efni.
Þar sem smjörbú voru komin á fót, var því sérstök
ástæða til að reyna að halda í fráfærurnar, og það
því fremur, sem það er og verður vafasamt í mörgum
sveitum, hvort nokkur hagur er að því, að færa ekki
frá. Búin eru félagsstofnanir, og ef þeim gengur illa,
eða þau leggjnst níður, þá er það stór óhagur almenn-
ingi, bæði beinlínis og óbeinlínis. Þetta háa verð, sem
telja má að nú sé á smjöri, innanlands og utan, er
eingöngu smjörbúunum að þakka. Leggist þau niður
eða hverfi úr sögunni, mun óðara sækja í sama horf og
áður var. Smjörið mundi falla ótrúlega mikið í verði
og þykja óseljandi. En þetta skilja menn ekki, eða vilja
ekki skilja, og því fer sem fer.
Það voru aðallega tvær ástæður, er voru þess vald-
andi, að rnenn hættu við fráfærurnar. Önnur ástæðan
var sú, að ærgeymslan að sumrinu þótti erfið og kostn-
aðarsöm. Það fékst enginn til að smala eða vera hjá
ánum, jafnvel hvað sem í boði var. Kaupakonurnar af-
sögðu að mjólka. Þóttust annaðhvort of góðar til þess,
eða kunnu það ekki. Afleiðingin af þessu varð því sú, að
bændur neyddust til að láta ganga með dilk, jafnvel þeir,
sem töldu sér það fyrirfram skaða.
Mér skilst nú, að ef auðið væri að bæta úr þessum
annmarka með hirðingu á ánum yfir sumarið, þá mundu
ýmsir bændur taka upp fráfærur á ný. Ráðið, sem
áreiðanlega bætti úr honum, eru girðingar um búfjár-
haga málnytupenings. Smjörbúasveitirnar ættu því sér-
staklega að kappkosta að koma upp slíkum girðingum.