Búnaðarrit - 01.01.1912, Side 194
190
BÚNAÐaRRIT
Eins og eg er búinn að taka fram,' eru mörg dæmi
til þess, að torfhús geta enzt 80—100 ár og meira, ef
til þeirra er vandað í upphafl sem bezt má verða. Eng-
inn vafi er á því, að í öllum þurrviðrasömum héruð-
um geta torfveggir enzt svona lengi, þar sem fáan-
legt er gott hleðsiuefni, og þeir eru að öllu leyti vand-
aðir sem bezt.
Það sem einkum hefir áhrif á endingu torfhúsanna
er þetta: 1. veðráttan, 2. efn'ið í veggjunum, 3. hygg-
ingarlag og hœð veggjanna, 4. gœði og styrkleihi við-
anna og 5. þökin.
Þar sem þurrviðrasamt er, þorna þök og veggir svo
á sumrin, að haustrigningarnar hafa lítil áhrif. Þorna
þá veggirnir og harðna ár frá ári, og verða þurrir í gegn
með tímanum. Það er aftur á móti alment álit, að þök
og veggir grotni sundur á fáum árum í rigningahéruð-
unum, og er sjálfsagt mikið satt í því. Og líklegt er,
að ekki sé unt að gera torfveggi þar nærri því eins
varanlega og í þurrviðrasveitunum. En samt heid eg,
að veggirnir mættu endast margfalt betur en alment
gerist, ef þeir væru upphaflega hlaðnir úr þéttu, eignu
og pressuðu efni, vœru ekki hafðir mjög háir, og síðan
varðir að ofan með hárujárni ásamtþökunum. Ef svona
væri farið að, mundi í minsta lagi innri hlið veggjanna
þorna og harðna smám saman. í*að er ekki við öðru
að búast, en að þeir veggir fúni fljótt og endist illa, sem
í fyrstunni er hrúgað upp úr mosamiklu efni, rennblautu
upp úr flaginu, og síðan fær regnvatnið að ganga hindr-
unarlaust, ekki að eins í ytri hlið veggjanna, heldur
líka ofan í þá. Og svo fer alt það vatn, sem á þakið
kemur, sumpart ofan í flatan vegginn af þakinu — það
sem ekki gengur inn úr því — og sumpart ofan í innri
hlið þeirra, ofan af reisifjöl og skarsúð — það sem inn
úr þakinu kemst. Að vatnið kemst ofan í innri hlið
veggjanna er auðvitað langskaðlegast, því auk þess sem
það feyir vegginn mest, þá veldur það sífeldum raka í