Búnaðarrit - 01.01.1912, Page 282
278
BÚNAÐARRIT
feðrunum fyrir þetta. Þeir höfðu unnið okkur ómetan-
lega mikið gagn í öðru. Ed í þessu efni vissuþeir elcki
hvað þeir gerðu, og höfðu engin tæki til að verjast
óhöppunum, þó þeir hefðu verið farnir að hugsa um
það. Líklegt er, að við mundum blessa minningu feðr-
anna, ef þeir hefðu skilað okkar landbúnaðinum í því
ástandi 1881, sem hann hefði getað verið, ef þeir hefðu
haft þeJckingu, ástœður og vilja til að taka upp þær
harðindavarnir 1841, sem eg hefi nú bent á að við ætt-
um upp að taka.
Kynslóðin, sem nú er uppi og komin er á efri ár,
flnnur sárt til þess, að henni var lítið hjálpað til and-
legrar menningar í uppvextinum, og hún hefir halt mik-
inn baga af því. En það er henni til sóma, að hún vill
nú leggja hart á sig til þess að afla afkomendum sín-
um þeirrar menningar, sem hún átti ekki kost á að
afla sér. Auðvitað er þetta skylda manna. En það er
ætíð virðingarvert, þegar menn gera skyldu sína refja-
laust.
Það er einnig skylda þeirrar kynslóðar, sem nú er
uppi, að búa sem bezt 1 haginn fyrir afkomendur sína,
í hverju einu sem hún getur, eltir því sem hún hefir
bezt vit á. Og ef hún vanrækir að útvega aðalbjargar-
stofni landsmanna þá tryggingu, sem getur framvegis
varðveitt hann frá þeirri eyðileggingu, sem hann hingað
til hefir orðið fyrir hvað eftir annað, þá vanrækir hún
mjög þýðingarmikla skyldu gagnvart niðjum sínum. Húr.
gerir sig þá seka í sama hugsunarleysinu, sama ráð-
leysinu og sama aðgerðaleysinu, sem forfeðrum okkar
hefir verið brugðið um.
En sá er munurinn, að forfeður okkar höfðu gildar
afsakanir. Þeim var varnað allra verulegra framkvæmda.
Þeir höfðu ekki löggjafarvald, og þeir höfðu engin fjár-
ráð. En sú kynslóð, sem nú er uppi, hefir öll þau tæki
í sinni hendi, sem á þarf að halda, til þess að tryggja
aðalbjargræðisstofn landsmanna. Og ef liún gerir það