Dýraverndarinn - 01.05.1980, Page 13

Ljósm. Skt/li Gunnarsson.
löndunum, t. d. á Franz-Jósefslandi,
á Spitzbergen, Bjarnarey, Novaja
Zemlya, á Murmanströndinni og
víða við norðanverðar Síberíu-
strendur, austur að Taymir-skaga.
Á Norðurlöndum verpur hún ekki,
en er þar algeng á vetrum. Vestan-
hafs er hún á Grænlandi og mjög
algeng þar. Á meginlandinu er hún
á svæðunum vestan frá Hudsonflóa,
austur um Labrador og á eyjunum
þar norður undan. Þegar vestar
dregur, tekur við önnur náskyld
stuttnefjutegund (undirtegund).
Einkenni. Stuttnefjan er nauða-
DÝRAVERNDARINN
lík langvíunni í útliti, en nefið er
stórum mun styttra og klunna-
legra. Efri skoltshryggurinn er bog-
inn, en á langvíunni er hann nærri
því beinn. Þá er stuttnefjan jafn-
svartari á litinn, en langvían oftast
nær meira eða minna mósvört.
Litamörkin framan á hálsinum eru
ekki í beinni línu. Hvíti liturinn
myndar þar þríhyrnu, þar sem hann
mætir svarta litnum. Þá eru nef jaðr-
arnir (skoltrendurnar) hvítgráar á
stuttnefjunni, og er það allgott ein-
kenni.
(Stærðin er svipuð og á langvíu,
en þó öllu meiri: v. 204—231 mm;
31—38 mm. Þyngdin um 1200 gr.)
TEISTAN
(Uria grylle grylle (L)
Teistan er algeng umhverfis land,
enda þótt óvíða sé mjög margt af
henni. Hún virðist ekki vera eins
félagslynd og aðrir svartfuglar, því
að hún er oftast fáförul, en fer þó
sjaldan eða aldrei einförum. Oftast
eru þær fáeinar saman, sem halda
hópinn nokkurn veginn og eru út
af fyrir sig, en lenda sjaldan eða
ekki í stórum hópum eða samfylk-
ingum eins og títt er um önnur
svartfygli. Teistan er algengur
fjörufugl víða um land, þar sem
fjörur eru stórgrýttar eða urðir og
skriður ganga í sjó fram. Hún er
ekki eins bjargsækin og svartfuglar
eru að venju, og þar sem hún sezt
að í björgunum, fer hún sjaldan
mjög hátt upp yfir fjörumál. Teist-
an er því oftast neðarlega eða neðst
í björgunum, og hún er aldrei uppi
í efstu bjargbrúnum, þar sem
venjulegur svartfugl kann einna
bezt við sig. Teistan er talin vera
staðfugl hér við land, þ. e. hún fer
sjaldan langt frá landi og kann
einna bezt við sig inni á fjörðum,
vogum og víkum. Þó er samt ekki
ólíklegt, að eitthvað af henni slangri
lengra suður á vetrum en talið hefir
verið. Það þyrfti helzt að merkja
talsvert af teistum, til þess að meira
yrði vitað um háttu hennar.
Snemma á útmánuðum fer teistan
að koma utan af hafinu eða þaðan
sem hún hefir dvalizt um vemr-
inn, og fer hún úr því að húsvitja
fjörur og bjargafætur, þar sem
sumarheimkynni hennar eru. Þó
setjast þær þar ekki að fyrir fullt
og fast, fyrr en komið er fram yfir
sumarmál eða síðar.
13
L