Stúdentablaðið - 01.05.2008, Qupperneq 19

GLEÐINNAR DYR
Ég nálgast miðborgina og það fer léttur fiðringur um
mig. Klukkuna vantar kortér í eitt og háreyst köll og
dúndrandi músíkhljóma um bœinn. Kuldinn nístirinn
aðbeini.Úhú...heyristkallaðogstórhópurhraustlegra
karlmanna nálgast. Grœnn og hvítur póstbíll keyrir
framhjá með farm í bœinn, „Póstsendum hvað sem
er“ stendur á hliðinni...eða var það hvert sem er? Ég
stend á horni Laugavegar og Frakkastígs í 66‘Norður
úlpu með sparitösku á öxlinni ogglitrandi Hello Kitty
nœlu í barminum...hvað œtli lögreglan haldi? Loksins
kemur Ijósmyndarinn með hópi góðglaðra vina sinna
og við getum haldið för okkar áfram. Ætlunin er að
kanna ástandið í miðborginni ogsjá hvort íslendingar
séu jafn obeldisfullir og útúrdrukknir ogsögur fara af.
„Hei scetu,“ heyrist kallað til strákanna úr aðvífandi
bíl. Nokkrar stelpur í stuði þar á ferð.
BARINN
Fyrsti viðkomustaður er Barinn. Nú er bannað að
reykja og lyktin er í meira lagi sérstök. Það ráða
aðrar lofttegundir ríkjum hér, keimur af áfengislykt
og margar útgáfur af svitalykt ilma um staðinn.
Strákarnir fara upp og við eltum. Tónlistin er ærandi
og svitalyktin meiðandi. Kvöldið er ungt og fáir mættir.
Nokkrir ungir menn sýna mikilfenglega tilburði á
hálftómu dansgólfinu, sem er líka göngugata. Það tók
ekki margar mínútur að týna hópnum og brátt erum við
Leó ljósmyndari orðin ein á ferð. Næsti viðkomustaður
Boston. Þar er bannað að taka myndir svo okkur er ýtt
hálföfugum út. Við göngum um og staðnæmumst fyrir
utan Dillon. Ungir fílhraustir karlmenn sýna snilli sína
með því að klæðast hlýrabolum í kuldanum og öskra og
hoppa um af kæti. Alls staðar má sjá fólk úti að reykja,
bannið hefur það í för með sér að fólk er orðið mun
sjáanlegra á götum úti og eflaust margar skemmtilegar
samræður sem eiga sér stað úti í reyk.
KAFFIBARINN
„Þú ert alveg svakalega sætur strákur," segir einn
þjóðrækinn strákur í þriggja manna hópi við
þeldökkan ungan mann sem stendur upp við vegg og
lætur vel að ungri íslenskri snót. Hann lætur það ekki
nægja og veitist að manninum og bætir við: „Ég fæ
alveg ógeð að sjá þetta afstyrmi hérna.“ Hann ætlar
að tuska þennan mann eitthvað aðeins til, en vinir
hans eru umburðarlyndari en hann þetta kvöld og
draga hann burt i rólegheitunum. Parið heldur áfram
að kela eins og ekkert hafi í skorist. „Bannað að taka
myndir á Kaffibarnum," kallar einn úr reyknum fyrir
utan Kaffibarinn og kemur aðvífandi til Leós, sem
er orðinn heldur grófur í myndatökunni og búinn
að stilla myndavélinni upp á fæti fyrir utan staðinn.
Hann reynir að milda ástandið og það tekst ágætlega,
maðurinn tekur upp létt spjall: „Það er það góða við
Kaffibarinn, þú getur verið inni og gert þig að fífli án
þess að þú birtist í Séð og heyrt.“
PIZZA PRONTO
Við staðnæmumst á Pizza Pronto og hlýjum okkur
og það virðast margir aðrir íslendingar kunna vel að
meta líka: „Ég kem hingað til að hlýja mér, ekki borða,“
segir Hrönn, „og svo getur maður horft á sjónvarpið,"
bætir hún við. Konurnar bak við borðið eru þreytulegar
á svipinn þegar þær rétta pizzuna og maltið yfir
borðið. Enda kannski ekki furða, klukkan að verða
tvö og okkur farið að langa eftir hlýrri sænginni og
góðum nætursvefni. Það er rólegt í borginni en maður
finnur spennuna aukast eftir því sem líður á kvöldið.
Köllin verða hærri, umræðurnar aðeins æstari og
málrómurinn meira drafandi. En þegar öllu er á
botninn hvolft, kemur meirihluti íslendinga niður í bæ
til þess að skemmta sér í rólegheitum, fá sér að reykja
og drekka, spjalla við aðra og fá sér kannski eins og
eina pizzusneið í rólegheitunum.
wuy. ournur iu rturri trierrirriu riju jjcz&urn nuir^urn
EKKIAIXTAF SOMU AÐELARNIR
Geir Jón Þórisson, yfirlögregluþjónn í Reykjavik:
Er ofbeldi í miðborginni að aukast?
„Þetta er mjög svipað í gegnum árin. Þetta kemur í
sveiflum og er töluvert árstíðarbundið, það fer líka
svolítið eftir samsetningu fólksins sem er að skemmta
sér á hverjum tíma. Það er nóg að einn eða tveir aðilar
ærist í miðborginni og skapi slæmt ástand kringum
sig. Það ratar auðvitað inn í fjölmiðla og úr verður
töluverð umræða. Og mönnum hættir óskaplega til
að rangfæra. Við verðum að gera okkur grein fyrir
því, að flest allir veitingastaðir sem opnir eru lengur
en til eitt á nóttunni, eru á miðborgarsvæðinu. Þessir
veitingastaðir geta tekið um 20 - 25 þúsund manns.
Helgi eftir helgi eru þessir staðir oft meira og minna
fullir af fólki. Það þarf ekki marga til sem missa stjórn
á skapi sínu og hegðun sinni til þess að ástandið verði
mjög eldfimt, bæði inni á stöðunum og utan staðanna.
Þannig að þegar öllu er á botninn hvolft þá er þetta
minnihluti, mjög lítill minnihluti, sem hagar sér með
þessum hætti og kemur óorði á miðborgina."
Finnstykkur þetta vera sama fólkið, eða sömu týpumar?
„Nei, en í svipuðu ástandi. Þetta eru ekki alltaf sömu
aðilarnir þótt það komi nú fyrir. Það sem fer saman
í þessu er náttúrulega líkamlegt og andlegt ástand
viðkomandi og síðan vímuástand hans. Þegar menn
sem teknir eru fyrir ofbeldisbrot í miðborginni eru
yfirheyrðir muna þeir í flestum tilfellum mjög lítið
af því sem gerðist. Og ég hugsa að að margir þeirra
séu heiðarlegir með það, ekki að þeir vilji losna við
að horfast í augu við ástandið. Það segir okkur að
þetta fólk er í slæmu ástandi og getur hegðað sér mjög
alvarlega."
Finnstykkur þetta vera meira tengt vímuefnum en áfengi?
„Já okkur finnst það, að þau ofbeldisbrot sem verða
eftir fjögur-hálffimm á nóttunni séu oftar en ekki af
hendi fólks sem er undir sterkum áhrifum fíkniefna.
Reynsla okkar segir okkur að fólk sem er bara undir
áhrifum áfengis sé orðið þreytt á þessum tíma,
sérstaklega ef það er búið að drekka dálítið lengi og
reynir að koma sér heim. Hitt fólkið tjúnast allt upp og
verður mjög árásargjarnt. Það verður mjög vænisjúkt
gagnvart umhverfinu, þolir ekkert áreiti, þolir engar
aðfinnslur, jafnvel þolir ekki að á það sé horft. Það er
alveg á nálum, upptrekkt og búið að keyra sig áfram
alla nóttina og undir morgun þá bresta allar hömlur
og allt vit, það er ljóst."
Það hefur orðið mikil umrœða í samfélaginu um að taka
upp frekari aðferðir til þess að kljást við ofbeldismenn,
meðal annars að notast við hunda og hyssur, hvað finnst
þérum það?
„Við verðum náttúrulega alltaf að gæta okkar að fara
ekki heljarstökk í valdbeitingu gegn svona fólki. En það
er alveg ljóst að lögreglan verður að búa að ákveðnum
tækjabúnaði til þess að geta varið sig - ekki til árása á
fólk. Það er alveg ljóst að það vill enginn upplifa það
ástand að lögreglan verði undir ofbeldisseggjum. Því
þarf lögreglan að búa yfir tækjum og búnaði til þess að
geta tekið á þeirn."
Finnst ykkur ofbeldi vera orðið grófara?
„ Já það er ekki laust við það að við höfum séð þá þróun
núna ef við tökum nokkur ár. Við erum að horfa upp á
fólskulegar og tilhæfulausar árásir i dag og að ofbeldi
er fylgt eftir af meiri hörku heldur en áður var. Og fólki
blöskrar það og það er mjög eðlilegt og okkur blöskrar
líka. Ég held að fólkið sem beitir þessu ofbeldi sé svo
gjörsamlega útúrvímað og útúrruglað að það hefur
enga stjórn á sér og veit kannski ekki hvað það er að
gera.“
En hvað finnstykkur um refsingar, haldið þið að þœr hafi
eitthvað að segja, eða er þetta bara fólk sem hefur ekki
stjóm á sér?
„Nei, þær virðast ekki hafa mikil fyrirbyggjandi áhrif.
Refsiramminn er alveg nægjanlegur. Menn eru að fá
mjög þunga dóma fyrir alls konar fíkniefnabrot. En
það er bara ljóst, ef maður vill vera undir áhrifum
fíkniefna að skemmta sér, þá á hann það á hættu að
missa tök á sjálfum sér og umhverfið á það á hættu að
verða fyrir árás af viðkomandi. Því að það er alveg ljóst
að vímað fólk er bara ekkert í lagi í umhverfinu. Það er
ekki eins og venjulegt fólk. Og það hefur verið löngun
okkar að reyna að gera mannlífið í miðborginni eins
eðlilegt og hugsast getur. Af hverju þarf þetta endilega
að vera með þessum hætti?" ■